File0006 (7)

sów. Choć bowiem narody odczuwają wewnętrzną potrzebę ciągłego doskonalenia się. to jednak nonsensem byłoby pojmować ten proces jako samoczynnie dókonywający się w drodze dobrotliwej, ciągłej ewolucji.

Przeciwnie postęp narodów zdobywa się jedynie przez świadomy wysiłek ducha w walce z wadami psychiki własnej oraz z działalnością nieprzyjaciół zewnętrznych. Środki jakie świadomie duch narodu stosuje w tej walce nie mogą być stale jednakowe, lecz*muszą być dostosowane do warunków historycznych epoki. W różnych epokach ten sam naród różnie się organizuje, różne wytwarza kierunki myślowe, różne stawia sobie zadania, czetn oczywiście nie przerywa ciągłości historycznej swego rozwoju. Z samego już faktu, iż naród jest zbiorowiskiem wszystkich swych pokoleń, wynika, że skoro przeżył daną epokę, to odniósł korzyść przynajmniej w postaci doświadczeń psychicznych.

Różnice jakościowe między pokoleniami są właśnie oznaką ■schyłku jednej epoki, oraz zapowiadają początek nowego okresu w życiu narodu, w którym zyskają uznanie nowe pojęcia i nowe sposoby postępowania. Różnice jakościowe występują w okresach przejściowych, gdy stare pokolenie ze swemi koncepcjami przechodzi do historji, w życiu zaś narodu pojawiają się tendencje nowe.

Ruch Młodych dlatego przywiązuje iak wielką wagę do odrębności cechujących go w zestawieniu ze starszem pokoleniem, ponieważ żyjemy obecnie właśnie w okresie przejściowym, kiedy między Starymi i Młodymi występują różnice nie-tylko ilościowe, ale przedewszystkiem jakościowe.

Aby pogląd powyższy nie wydawał się gołosłowny, należy ustalić charakterystyczne cechy epok przejściowych na podstawie materjałów historycznych.

Zauważmy przedewszystkiem, co się dzieje ze światem pojęć zamierającej epoki. Czy pojęcia te nagle tracą swą zrozumiałość i właściwości sprowadzające zastosowanie ich w ży-£iu? Czy prądy ideowe panujące w określonym czasie nagle

7