18 | Mateusz Popief
o Art. 83 kpa53
o Specyfika zeznań z art. 50 kpa 4 (wyjaśnienia i zeznania na piśmie złożone na żądanie organu, niekoniecznie osobiście) - ewentualne ujawnienie w trybie art. 393 § 1 kpk55;
• Wyjaśnienia składane przez stronę w ramach rozprawy administracyjnej nie stanowią dowodu i nie są równoważne z przesłuchaniem strony.
• Dowód z przesłuchania stron w postępowaniu cywilnym: art. 304 kpc56 in fine, zgodnie z którym do dowodu z przesłuchania stron mają zastosowanie odpowiednio przepisy dotyczące świadków
• Dowodu z przesłuchania stron nie dostarcza tzw. wysłuchanie informacyjne prowadzone w trybie art. 212 kpc57
o Instytucja coraz rzadziej praktykowana. Czasem w sprawach prawa pracy.
• Zgodnie z art. 1191 § l58 kpc prawem sądu polubownego jest prowadzenie postępowania dowodowego w ty m przesłuchanie świadków'. Postępowanie polubowne znajdują swoją pierwotną podstawę w treści kpc (art. 1161 59i n.) stanowi w rozumieniu art. 391 kpk inne postępowanie przewidziane przez ustawę.
o Dopuszczalne odczytanie zeznań z takiego przesłuchania
• Uzyskanych w wyniku pomocy prawnej wynika wprost z art. 587 kpk:
Art 587 kpk
Sporządzone na wniosek polskiego sądu lub prokuratora protokoły oględzin, przesłuchań osób w charakterze oskarżonych, świadków, biegłych lub protokoły innych czynności dowodowych, dokonanych przez sądy lub prokuratorów państw obcych albo organy działające pod ich nadzorem, mogą być odczytywane na rozprawie na zasadach określonych w art. 389, 391 i 393. jeżeli sposób przeprowadzenia czynności nie jest sprzeczny z zasadami porządku prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej.
33 Art 83 kpk. § 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonka strony, wstępnych, zstępnych i rodzeństwa strony oraz jej powinowatych pierwszego stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego bliskich wymienionych w § 1 na odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednią szkodę majątkową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej.
§ 3. Przed odebraniem zeznania organ administracji publicznej uprzedza świadka o prawie odmowy zeznań i odpowiedzi na pytania oraz o odpowiedzialności za fałszywe zeznania.
'4 Art 50 kpa. § I. Organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jesl to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprany lub dla wykonywania czynności urzędowych.
§ 2. Organ obowiązany jest dołożyć starań, aby zadośćuczynienie wezwaniu nie było uciążliwe.
§ 3. W przypadkach, w których osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, organ może dokonać określonej czynności lub przyjąć wyjaśnienie albo przesłuchać osobę wezwaną w miejscu jej pobytu, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich znajduje się la osoba.
55 § I. Wolno odczytywać na rozprawie protokoły oględzin, przeszukania i zatrzymania rzeczy, opinie biegłych, instytutów, zakładów lub instytucji,
albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę. Nie wolno jednak odczytywać notatek dotyczących czynności, z których wymagane jest sporządzenie protokołu.
56 Art 304 kpa. Przed przystąpieniem do przesłuchania sąd uprzedza strony, że obowiązane są zeznawać prawdę i że stosownie do okoliczności mogą być przesłuchane ponownie po odebraniu od nich przyrzeczenia. Przed odebraniem przyrzeczenia sąd uprzedza stronę o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Poza tym do przesłuchania stron i składania przyrzeczenia stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące świadków, z wyjątkiem przepisów o środkach przymusowych.
57 Art 212 kpc. § I. Sąd na rozprawie przez zadawanie pytań stronom dąży do tego, aby strony przytoczyły lub uzupełniły twierdzenia lub dowody na ich poparcie oraz udzieliły wyjaśnień koniecznych dla zgodnego z prawdą ustalenia podstawy faktycznej dochodzonych przez nie praw lub roszczeń, li'len sam sposób sąd dąży do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, które są sporne.
§ 2. II' razie uzasadnionej potrzeby przewodniczący może udzielić stronom niezbędnych pouczeń, a stosownie do okoliczności zwraca uwagę na celowość ustanowienia pehtomocnika procesowego.
,v której należy w skazać przedmiot sporu lub
58 Art 1191 kpc. § I. Sąd polubowny może przeprowadzić dowód z przesłuchania świadków, z dokumentów, oględzin, a takZe inne konieczne dowody, nie może jednak stosować środków przymusu.
59 Art 1161 kpc. § 1. Poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wy maga umowy stron, w stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć (zapis na sąd polubowny).