obowiązujące już normy systemu procesu karnego, będącego normami ogólnej postaci, mające charakter centralny i zasadniczy, wyrażające poglądy na daną dziedzinę prawa.
M. Cieślak, podejmując próbę zdefiniowania zasad zaznaczył, że fundamentalne znaczenie ma rozróżnienie zasad w sensie abstrakcyjnym i konkretnym. Zasady ujęte abstrakcyjnie to idee prawne - ogólne i krańcowe. Mają one kształt zdania powinnościowego, jednak nie są normami prawa obowiązującego. Z chwilą wdrożenia zasady abstrakcyjnej w ramach systemu prawa staje się ona zasadą konkretną, mającą charakter normatywny.
Zasady prawa dowodowego
• Zasada prawdy materialnej;
• Zasada bezpośredniości;
• Zasada kontradyktoryjności;
• Zasada koncentracji materiału dowodowego i ciągłości rozprawy;
• Zasada ustności - pisemności;
• Zasada jawności;
• Zasada domniemania niewinności oskarżonego;
• Zasada swobodnej oceny dowodów;
• Zasada rzetelności.
Zasada prawdy materialnej (obiektywnej)
• Postulat opierania decyzji organów procesowych wyłącznie na ustaleniach zgodnych z rzeczywistością (M. Cieślak).
• Prawdziwość ustaleń, jako bezwzględna przesłanka prawidłowości odpowiedniej decyzji procesowej.
• Postępowanie cywilne ma dać w swoim wyniku orzeczenie zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy'. Orzeczenie sądu powinno być oparte na ustaleniach co do stanu faktycznego i prawnego sprawy całkowicie zgodnych z rzeczywistością i to niezależnie od tego, czy strony dostarczyły sądowi materiał procesowy' wystarczający do dokonania takich ustaleń (procedura cywilna).
KPC
Art 217. KPC § I. Strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej.
Art 232. KPC Strony sq obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę.
• Ustawodawca wprowadza reguły prekluzji dowodowej - dyscyplinowanie stron w zakresie terminowego składania wniosków. Rygor nieskuteczności niezłożenia w terminie.
Prawda formalna (sądowa w procesie cywilnym)
• Art. 207 § 6 kpc12
o Strona w każdym postępowaniu obowiązana jest zgłaszać każde twierdzenia już w pozwie.
o Strona pozwana w odpowiedzi na pozew.
o Obecnie postępowanie cywilne zobowiązuje strony do tego, aby już przy pierwszej czynności w postępowaniu przedstawiły wszy stko co mają do powiedzenia (twierdzenia, wnioski dowodowe). Sąd
12 Art 207 kpc. § 6. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba Ze strona uprawdopodobni, Ze nie zgłosiła ich ir pozwie, odpowiedzi na pozeii' łub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy łub Ze uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zir/oki w rozpoznaniu sprawy albo Ze występują inne wyjątkowe okoliczności.