6161619969

¹⁶ | Mateusz Popief

Zakres wyjaśnień podlegających ujawnieniu

•    Niedopuszczalność ujawnienia protokołów' zeznań, nawet na wniosek i za zgodą oskarżonego. Sąd Najwyższy: Odczytywanie protokołu zeznań, jakie oskarżony złożył w postępowaniu przygotowawczym w danej sprawie w charakterze świadka, nie jest dopuszczalne nawet wtedy, gdy' oskarżony o to wtiosi;

•    Zagadnienie wyjaśnień obwinionego i wyjaśnienia z innych postępowań przewidzianych przez ustawę

o Problem nierozwiązany - niema wypowiedzi Sądu Najwyższego, a wypowiedzi literatury i doktryny są sprzeczne. Dwie sytuacje procesowe: zbieg idealny przestępstwa i wykroczenia - osoba X oskarżona w procesie karnym jest obwiniona w postępowaniu wykroczeniowym. Czy sąd może wziąć protokół z postępowania wykroczeniowego i się nim posłużyć w postępowaniu kamy?

o Art. 389 kpk ^m- wyjaśnienia także w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę. W postępowaniu wykroczeniowym - wyjaśnienia obwinionego, a w karnym oskarżonego.

o Art. 389 kpk jest przepisem wyjątkowym. Nie można stosować wykładni rozszerzającej - trzeba go rozumieć ściślej.

o Prof. dr hab. Andrzej Gaberle stwierdził, że nie można wyjaśnień obwinionego odczytywać w postępowaniu karnym. Prof. dr hab. Piotr Hofmański (komentarz) uważa odmiennie (można odczytywać).

o Podobnie w postępowaniach dyscyplinarnych - składa się wyjaśnienia, ale w roli obwinionego. Figurą procesową w postępowaniach dyscyplinarnych jest obwiniony, a nie oskarżony - skoro są to wyjaśnienia obwinionego, a nie oskarżonego, to odczytanie ich byłoby wyjściem poza zakresem art. 389 kk, co jest niedopuszczalne.

•    Dopuszczalność ujawniania wyjaśnień w zakresie, w jakim doty czą one okoliczności odnoszących się poza treść zarzutu przedstawionego podejrzanemu przed przesłuchaniem w danym postępowaniu. Wyrok SN z 7.06.2007 r. (III KK 389/05), odmiennie Wyrok SA we Wrocławiu z 31.08.1994 (II Akr 265.94).

o Przedstawiono podejrzanemu zarzut pobicia ze skutkiem śmiertelny m. Toczy się przesłuchanie. Przyznaje się do pobicia, a potem wyjawia kradzież samochodu. Przesłuchujący wszczął postępowanie w sprawie zaboru pojazdu w celu użycia i ponownie przesłuchuje, ale wtedy podejrzany się już nie przyznaje. Pogląd większościowy zezwala użyć pierwotnych zeznań, ale orzecznictwo nie jest jednolite

•    Kwestia procesowego wykorzystywania protokołów' wyjaśnień oskarżonego, który następnie zmarł. Dopuszczalność - spór o podstawę prawną.

o Art. 389 kpk mówi o dopuszczalności odczytania wyjaśnień, a nie protokołu zeznań w tym, czy innym przesłuchaniu - wola oskarżonego nie przełamuje treści art. 389 kpk.

Art 233 kk

zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lal 3.

§ 2. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedzi! zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.

§ 3. Nie podlega karze, kto, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania, składa fałszywe zeznanie z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.

§ 4. Kto, jako biegły, rzeczoznawca lub thimacz, przedstawia fałszywą opinię lub tłumaczenie mające sluZyć za dowód w postępowaniu określonym w

§ 5. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:

1)    fałszywe zeznanie, opinia lub tłumaczenie dotyczy okoliczności nie mogących mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,

2)    sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię lub tłumaczenie, zanim nastąpi, chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.

§ 6. Przepisy $ 1-3 oraz 5 stosuje się odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.

⁴⁵ Art 389 kpk. § I. Jeżeli oskarżony odmawia wyjaśnień lub wyjaśnia odmiennie niż poprzednio albo oświadcza, że pewnych okoliczności nie pamięta, wolno na rozprawie odczytywać tylko w odpowiednim zakresie protokoły jego wyjaśnień r/o2onych poprzednio w charakterze oskarżonego w tej lub innej sprawie w pompowaniu przygotowawczym lub przed sądem albo w innym pompowaniu przewidzianym przez ustawę.

§ 2. Po odczytaniu protokołu przewodniczący zwraca się do oskarżonego o wypowiedzenie się co do jego treści i o wyjaśnienie zachodzących sprzeczności.