może, a w pewnych sytuacjach powinien oddalić wnioski dowodowe i pominąć twierdzenia przedstawione z naruszeniem tych reguł.
• Art. 217 § 2 i 3 kpc13
• Art. 233 § 2 kpc14
o Pomijać wnioski, które spowodują przewlekłość postępowania.
o Sąd jest tymi regułami związany nieco mniej, niż strony.
• Art. 207 § 3kpc15
o Przewrót kopemikański w myśleniu o procesie cywilnym - mechanizm zgłaszania wniosków dowodowych.
o Znaczenie centralne w dokonujących się właśnie zmianach.
o Stosuje się nowela do tych postępowań wszczętych po wejściu w życie noweli (V 2012).
o Określenie reguły prekluzji dowodowej. Możliwość zobowiązania strony pozwanej i powodowej. Możliwość przedstawienia jej terminu.
o In fine - w postępowaniu cywilnym Wymiana pism procesowych sprowadza się do pozwu i odpowiedzi na pozew. Dalsze pisma procesowe stają się niedopuszczalne, chyba że sąd zobowiąże do tego, aby strona takie pismo złożyła.
o Ale luka: może być wniosek wyłącznie o złożenie wniosku dowodowego.
o Literalnie: wnioski dowodowe składać można, o ile dowód nie będzie powodował przewlekłość postępowania.
o Zamiar ustawodawcy groźny dla samych stron - to czy strony przedstawiają dostatecznie stan rzeczy spoczywa na sędzim.
o Normatywne reguły prekluzji kształtowane dodatkowo przez orzecznictwo. Trudno postawić zarzut sądowi dopuszczający sprekludowany (po upływie terminu prekluzyjnego) dowód
o Chodzi o to żeby proces byl szybszy, sprawniejszy i mniej sformalizowany
Prawda formalna (sądowa w procesie cywilnym) - dotychczas
• Art. 479 A 12 § I16 - nie obowiązuje, ale stosuje się do procesów wszczętych przed nowelizacją
o Ustawodawca zaleca zaniechać ustaleń faktycznych, aby zyskać na szybkości postępowania.
o Sąd jest w stanie orzec na niepełnym stanie faktycznym (inicjatywa dowodowa na sądzie cywilnym nie spoczywa).
Prekluzja w orzecznictwie Sądu Najwyższego
SN (III CSK 108/07): Adresatem reguł prekluzji dowodowej są strony, nie jest nim zaś sąd rozpoznający sprawę. W sprawach, w których obowiązują reguły prekluzji dowodowej skorzystanie z przyznaje sądowi dyskrecjonalnej władzy w zakresie dopuszczenia dowodu [...)
13 ArŁ 217 kpc. § 2. Sqd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła icli we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki »• rozpoznaniu sprawy albo że występujq inne wyjqtkowe okoliczności.
§ 3. Sqd pomija twierdzenia i dowody, jeżeli sq powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostałyjuż dostatecznie wyjaśnione.
14 Art 233 kpc. § 2. Sqd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom
15 Art 207 kpc. § 3. Przewodniczqcy może także przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę zobowiqzać strony do złożenia dalszych pism przygotowawczych. oznaczajqc porzqdek składania pism. termin, w którym należy je złożyć, i oko-liczności, które majq być wyjaśnione. W toku sprawy złożenie pism przygotowawczych następuje tylko wtedy, gdy sqd lak postanowi, chyba że pismo obejmuje wyłącznie wniosek o przeprowadzenie dowodu. Sqd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.
16 Art 479A12 kpc (uchylone). § I. W pozwie powód jest obowiązany podać wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później. W tym przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwutygodniowym od dnia, ir którym powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.