9 | Mateusz Popie/
KPK - projekt nowelizacji
• Art. 167 po zdaniu i dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „W postępowaniu przed sądem dowody przeprowadza się z urzędu w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach’".
• W art. 447 dodaje się § 4 i § 5 w brzmieniu: „§4. W apelacji nie można podnosić zarzutów nieprzeprowadzenia przez sąd określonych dowodów jeśli strona nie składała wniosków [...]”
Zasada swobodnej oceny dowodów
Wymaga, aby oigan procesowy oceniał na mocy swego wewnętrznego przekonania nieskrępowanego żadnymi regułami ustawowymi wiarygodność i silę dowodową poszczególnych dowodów.
• Swobodna, ale nie dowolna - sąd się musi wytłumaczyć.
• KPK - Art. 7'1 [zasady prawidłowego rozumowania + wskazania wiedzy + doświadczenie życiowe]
• KPC - Art. 23322 [własne przekonania + wszechstronne rozważenie zebranego materiału]
• Regulacja wynikająca z przepisów Prawa o aktach stanu cywilnego - udowodnić to, że ktoś umarł można jedynie przedstawiając akt zgonu; że ktoś się urodził - aktem urodzenia przykład formalizmu dowodowego.
Zasada bezpośredniości w procesie karnym Istota zasady
• Zasada bezpośredniości wyraża się nakazem maksymalnego zbliżenia organu procesowego dokonującego ustaleń faktycznych do przedmiotu udowodnienia - zatem okoliczności istotnych z punktu widzenia zastosowanie określonych przepisów prawa materialnego (punkt wyjścia).
• Procesowe poznanie musi mieć charakter poznania pośredniego, ale zasada bezpośredniości wymaga, aby pośrednikiem w tym poznaniu stawało się jak najmniej ogniw, choć zawsze przynajmniej jedno.
Definicje zasady bezpośredniości
• Prof. dr hab. Marian Cieślak: ujmuje zasadę w ramach trzech nakazów:
o Sąd powinien opierać się tylko na dowodach, które zostały przeprowadzone na rozprawie; o Sąd powinien zetknąć się z materiałem dowodowym ;
o Podstawę ustaleń powinny stanowić przede wszystkim dowody pierwotne przed pochodnymi.
• Prof. dr hab. Stanisław Waltoś ujmuje bezpośredniość w ramy dwóch dyrektyw:
o Pierwsza, wyrażająca formalny aspekt zasady, nakazuje organowi procesowemu bezpośredni, osobisty kontakt ze źródłem i środkiem dowodowym;
o Druga, obejmująca aspekt materialny, nakazuje dokonywania ustaleń przede wszystkim za pomocą dowodów pierwotnych.
• Zasada bezpośredniości jest dyrektywą odpowiadającą na pytanie, jak tworzy ć podstawę ustaleń dowodowy ch, a nie dyrektywą wskazującą sposób przeprowadzenia dowodów (Z. Doda, A. Gaberle)
o Protokół jest dow odem pochodnym, posługuje się dowodem pochodnym; o Protokół to dowód pochodny, a nie utrwalenie dowodu pierwotnego (S. Waltoś).
• Obejmuje ona dyrektywę pry matu dowodu pierwotnego przed pochodnym.
21 Art. 7 kpk. Organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia Życiowego.
22 Art 233 kpc. § I. Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego
f 2. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu łub przeszkodom stawianym przez nią ir jego prze-prowadzeniu wbrew postanowieniu sądu.