604001263

Rozdział trzeci (str. 111-151) prezentuje instrumentarium kształtowania bezpieczeństwa pracy. „Oceniono w nim formy odpowiedzialności pracodawcy za naruszenia przepisów bezpieczeństwa pracy z uwzględnieniem wynagrodzenia, w tym odpowiedzialności odsetkowej za zwłokę, odpowiedzialności odszkodowawczej oraz odpowiedzialności karnej i wykonawczej". W rozdziale wskazano również możliwości dochodzenia roszczeń pracowniczych poprzez nadzór państwowy - na drodze postępowania sądowego i administracyjnego przed organami Państwowej Inspekcji Pracy. Wskazano również istnienie nadzoru społecznego, który demokratyzuje stosunki społeczne w możliwości dochodzenia roszczeń pracowniczych.

Rozdział czwarty (str. 153-196) skupia się na opisie zagrożeń bezpieczeństwa pracy i wynikających z nich zagrożeń dla bezpieczeństwa bytu społeczności lokalnej. To w tym rozdziale przedstawiono główne wyniki badań ilościowych województw śląskiego, wielkopolskiego, warmińsko-mazurskiego oraz dużej aglomeracji miejskiej - Warszawy - w odniesieniu do w/w zagrożeń. Opisane badania odnoszą się m.in. do liczby naruszeń płac pracowniczych w poszczególnych, zmiennych wielkościowo podmiotach (mikro, małe, średnie, duże przedsiębiorstwa). Autorka słusznie zauważa, że (str. 180): „rodzaje zagrożeń dotyczących świadczeń pracowniczych (...) są podobne. Jednak ich rozmiar i wynikające z tego konsekwencje są zróżnicowane i najbardziej odczuwalne przez społeczeństwo w rejonach słabiej rozwiniętych gospodarczo o rozregulowanym i niestabilnym rynku pracy". Następnie pojawia się zbyt uproszczone moim zdaniem uzasadnienie konsekwencji takiego stanu (i inne wzmianki o charakterze ogólnym w całym rozdziale czwartym). Wydaje się, że zasadnym byłoby, gdyby Autorka w podrozdziale 4.2 (od str. 171), w którym w sposób treściwy, ale wyczerpujący przedstawiła opisową charakterystykę wybranych regionów pod względem demograficznym, gospodarczym oraz rynku pracy (str. 171-174) dokonała szerszego opisu dyferencjacji społecznej, wynikającej z podziału pracy i struktury społecznej - tworzącej się i zmieniającej w danych społecznościach lokalnych, funkcjonujących w jednej organizacji - jaką jest państwo. Niewątpliwie takie podejście dodatkowo wzbogaciłoby wartość naukową całej pracy.

Rozprawę zamyka podsumowanie, które na dwunastu stronach referuje główne wyniki uzyskanych badań.

Wartość merytoryczna rozpatrywanej rozprawy

Recenzowana rozprawa doktorska posiada zarówno wysoką wartość teoretyczną, jak i praktyczną. Zawiera dowiedziony w sposób naukowy pogląd, iż z pracą wiążą się dwa procesy: twórczy i rozliczeniowy, które w sposób bezpośredni kształtują relacje na linii pracownik-pracodawca i przekładają się na szeroko definiowany wymiar bezpieczeństwa w ujęciu indywidualnym oraz zbiorowym.