628033111

6/1994

URANIA

173

astronomów w wyjątkowo komfortowej sytuacji, dając możliwość odpowiedniego przygotowania się do śledzenia niezwykłego wydarzenia. Zainteresowanie nim potęguje ponadto fakt, że pierwsze szacunki i prognozy wydają się wskazywać, że dla Jowisza może to być katastrofa kosmiczna analogiczna do tej, jaka prawdopodobnie spotkała Ziemię 65 min lat temu powodując wielkie zmiany i spustoszenia znane pod umownym określeniem wyginięcia dinozaurów.

Kometa Shoemaker-Levy 9 spowodowała więc mobilizację astronomów na całym świecie w stopniu chyba jeszcze większym niż kilka lat temu kometa Halleya.

Dzięki współczesnym możliwościom szybkiej wymiany informacji za pomocą sieci komputerowej wiadomo kto, co i kiedy, oraz za pomocą jakich narzędzi i metod zamierza obserwować. Istnieje też możliwość natychmiastowej wymiany wyników obserwacji, oraz rezultatów ich interpretacji, przez co każdy zainteresowany niemal na bieżąco może śledzić rozwój badań intrygującego obiektu. Ogromnie to ułatwia i przyspiesza pracę oraz eliminuje e-wentualne powtórzenia. Organizacją głównego banku danych o komecie, oraz koordynacją przepływu wszelkiej informacji o niej, zajmują się astronomowie z Uniwersytetu stanu Maryland w USA.

T. Zbigniew Dworak — Kraków

ASTRONOMIA W AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ

Przed kilku laty na łamach Uranii były publikowane materiały o działalności i o-siągnięciach różnych ośrodków astronomicznych w Polsce. Niniejszy artykuł ma za zadanie zaznajomić Czytelników — z okazji jubileuszu siedemdziesięciopięcio-lecia — ze specyficzną działalnością astronomiczną Akademii Górniczej (obecnie Akademii Górniczo-Hutniczej) w Krakowie.

W 1945 r. powstał w Akademii Oddział Geodezyjny na Wydziale Inżynierii. W ramach tego Oddziału została utworzona Katedra Geodezji Wyższej i Astronomii. Na jej kierownika powołano prof. Thdeusza Banachiewicza, którego zainteresowania geodezją wyższą były znane z okresu przed II wojną światową. Na przełomie roku 1918/1919 Tadeusz Banachiewicz był zastępcą profesora na Wydziale Geodezji Politechniki Warszawskiej. Później Banachiewicz był organizatorem bądź współorganizatorem ekspedycji geodezyjnych, m. in. prac mających na celu ścisłą niwelację odcinka Kraków-Warszawa wzdłuż szosy łączącej oba miasta. W 1923 roku zniwelowano drogę na odcinku Kraków-Mie-chów, a w następnych dwóch latach wykonano pomiary z Miechowa do Kielc.

Geodeci dali dowody uznania dla pracy naukowej prof. Banachiewicza wybierając go w 1924 roku na stanowisko wiceprezesa Komisji Geodezyjnej Państw Bałtyckich (w której pełnił również funkcję oficjalnego przedstawiciela Polski aż do wybuchu II wojny światowej).

W latach 1945-1951 Thdeusz Banachiewicz, kierując Katedrą Geodezji i Astronomii w Akademii Górniczo-Hutniczej, przewodniczył również Komisji egzaminów dyplomowych na stopień magistra inżyniera geodety oraz brał udział w redagowaniu zeszytów naukowych pt. Prace As-tronomiczno-Geodezyjne. Główną tematyką prac naukowych prof. Banachiewicza w tym okresie był rozwój rachunku krakowianowego, który znalazł bardzo szerokie zastosowanie w różnych zagadnieniach geodezyjnych, szczególnie przy rozwiązywaniu wielokątów sferycznych, wyrównywaniu obserwacji itd.

W1951 roku z inicjatywy Rektora AGH