Rozdział 1. Podstawowe definicje związane...
Wszystkie powyższe źródła, mimo że oferują wiele informacji praktycznych, nie dostarczają żadnego mechanizmu weryfikacji czy istotnie poprawa jakości opieki wynika z zastosowania określonych działań.
Paradygmat naturalistyczny pojawił się w odpowiedzi na ofensywę pozytywizmu, propagowany przez twórców takich jak Weber i Kant. Podobnie jak pozytywizm, który odzwierciedla zjawiska kulturowe modernizmu zapoczątkowanego wraz z rewolucją przemysłową, naturalizm jest wynikiem rozwoju procesu ciągłej transformacji kulturowej, określanej jako postmodernizm. Myślenia postmodernistyczne podkreśla wartość dekonstrukcji — rozdzielania starych idei i struktur oraz rekonstrukcji — ponownego ich scalania w odmienny sposób. Paradygmat naturalistyczny jest główną alternatywą w przeprowadzaniu badań w pielęgniarstwie. Tabela 1 porównuje główne założenia paradygmatu pozytywistycznego i naturalistycznego.
Założenie |
Paradygmat pozytywistyczny |
Paradygmat naturalistyczny |
Ontologiczne — Jaka jest natura rzeczywistości? |
Rzeczywistość naprawdę istnieje; istnieje realny świat napędzany przez realne siły. |
Rzeczywistość jest wieloraka i subiektywna, stworzona przez ludzi za pomocą umysłu. |
Epistemologiczne - W jakim stopniu badacz jest powiązany z osobą badaną (zjawiskiem badanym)? |
Badacz jest niezależny od osób (zjawisk) badanych; wyniki nie zależą od badacza. |
Badacz wchodzi w relacje z osobami badanymi; wyniki badań są wytworem procesu interaktywnego. |
Aksjologiczne - Jaka jest rola wartościowania w badaniu? |
Wartościowanie i przesądy (uprzedzenia) należy trzymać na wodzy; wskazana jest obiektywność. |
Subiektywność i wartościowanie są nieuniknione i wręcz pożądane |
Metodologiczne — W jaki sposób pozyskiwana jest wiedza? |
Procesy dedukcyjne. Nacisk na dyskretne i specyficzne koncepcje. Weryfikacja hipotez badacza. Ścisły projekt. Preferowanie ścisłej kontroli ponad kontekst. Nacisk na informacje ilościowe i mierzalne; analiza statystyczna. Dążenie do uogólnień. |
Procesy indukcyjne. Nacisk na złożoność danego zjawiska, holizm. Interpretacje ad hoc wywodzące się z doświadczeń uczestników badania. Płynny projekt. Ważniejszy kontekst. Nacisk na informacje uzyskane w wyniku narracji; analiza jakościowa. Dążenie do identyfikacji wzorców. |
Tabela 1. Główne założenia paradygmatu pozytywistycznego i naturalistycznego.
Wyższa Szkoła Medyczna w Legnicy 2011 15