6355536931

49

- szerokość oraz struktura. Drogi główne były szersze. Drogi polne często zaznaczano jako dwa równoległe pasy, ponieważ leżąc pomiędzy dwoma polami należały w połowie do każdego z właścicieli (Styś 1934). W takim przypadku na mapie zaznaczone były jako pastwiska.

Mapy, z których korzystano, były częściowo sporządzone w małych skalach. Jedynie zagadnienie szczegółowych przemian całej sieci drogowej wymaga opracowań wielkoskalowych, dlatego też analiza taka będzie przeprowadzona na podstawie mapy katastralnej (1:2800) i współczesnej (1:10 000) w rozdziale 5. Szczegółowe studia każdego odcinka polegały na odtworzeniu historii użytkowania oraz określeniu jego rangi w układzie komunikacyjnym. Najstarsza mapa z jakiej korzystano (mapa Miega) określała stan wyjściowy, przy czym był on efektem wcześniejszych, kilkuwiekowych przemian. Starsze źródła, takie jak XVI-wieczne lustracje dróg, mówią o przebiegu głównych traktów posługując się jedynie nazwami miejscowości. Takie ujęcie nie pozwala na odtworzenie trasy i skonfrontowanie z dokładniejszymi danymi. Z mapy Miega wynika, że w drugiej połowie XVIII wieku drogi główne biegły wierzchowinami. Jeśli było to możliwe, określano moment wytyczenia, bądź stan przekształcenia drogi w chwili pojawienia się na mapie po raz pierwszy. W oparciu o analizę historycznych i współczesnych map topograficznych zestawiono skróconą historię użytkowania zidentyfikowanych form wklęsłych (tab. 1; ryc. 16). Najwięcej wcięć zaznaczono na mapie z roku 1957, co należy wiązać z jej dużą dokładnością. W wyniku badań ustalono, że choć na mapie z roku 2002 we wciosach zaznaczono drogi to w rzeczywistości biegły one równolegle względem formy. Studiując pozostałe materiały (archiwalne zdjęcia, literaturę) ustalono m.in., że część dróg polnych, łączących doliny z wierzchowinami, pełniła rolę ważnych lokalnych szlaków (często nie wynikało to z treści materiałów kartograficznych).

Opuszczone wciosy drogowe mają głębokość dochodzącą do 5 metrów. Użytkowane drogi o nieutwardzonym podłożu wcięte są maksymalnie do 2 metrów, przy czym w 90% przypadków wcięcie nie osiąga 1 metra. Są to głównie drogi dojazdowe do działek, użytkowane w okresie prac polowych. Drogi poprowadzone we wcięciach zidentyfikowano również na działach wodnych obydwu zlewni. Są to stare trakty, zaznaczone na XVIII-wiecznych mapach, obecnie przebudowane, utwardzone i ograniczone rowami (fot. 1). Nie ujęto ich w zestawieniu (tab. 1), ponieważ w większości przypadków nie można jednoznacznie stwierdzić czy wcięcie jest efektem komunikacyjnej eksploatacji w przeszłości czy współczesnych zabiegów inżynieryjnych mających na celu zmniejszenie nachylenia i ułatwienie ruchu.