6355536938

52

formy: 19, 20, 22). Analiza mapy katastralnej pokazała również, że już w połowie XIX wieku fragmenty dróg były głęboko wcięte (np. formy: 12, 13, 14, 15). W trakcie badań terenowych zinwentaryzowano wcięte, ale wciąż użytkowane drogi, które wytyczono w czasie nadawania łanów (fot. 2), czyli około 200 lat temu. Te, które w czasie dwóch wieków istnienia prowadziły jedynie do pól, wcięte są maksymalnie na 1 metr. Nie zlokalizowano żadnego opuszczonego wciosu, który byłby użytkowany tylko i wyłącznie jako dojazd do pola. Stan taki świadczyć może o małej roli w degradowaniu podłoża ruchu związanego tylko z komunikacją gospodarczą. Opuszczonych wcięć nie odnaleziono również wzdłuż części historycznych głównych dróg. Nie oznacza to, że drogi te nie „przemieszczały się”. Po zaprzestaniu użytkowania drogi wciosy wykorzystywane były do składowania odpadów z pól i innych śmieci. Sytuację taką obserwowano wielokrotnie w czasie badań terenowych. W efekcie wcięcie jest coraz płytsze i zostaje wypełnione aż do zaniku. Z czasem wypełniona forma może być ponownie włączona w obszar uprawy (Czyżowska I997b).

Fot. 2. Droga polna rozdzielająca dwa łany, wytyczona co najmniej 150 lat temu Photo 2. Unmetalled road betwecn two fields marked 150 years ago

W zlewni Zalasówki zachowane wciosy łączące niegdyś dna dolin z wierzchowiną są znacznie płytsze (oprócz przypadków: 2 i 11) i posiadają płaskie dno o charakterze akumulacyjnym. W zlewni Pożory, gdzie zidentyfikowano m.in. sieć nieczynnych wcięć drogowych, dno ma częściej charakter erozyjny o profilu V-kształtnym, a ściany modelowane są przez odpadanie, obrywanie i osuwanie. Głębokości wcięć w zlewni Pożory są również większe. Jest to związane z budową geologiczną, pokrywami stokowymi oraz większą energią rzeźby.