- pozwala na większą wydajność pracy i osiąganie lepszych efektów (występuje synergia, czyli wzajemne potęgowanie działania).
Nauczyciel powinien umieć w pracy grupowej rozpoznawać role poszczególnych członków oraz właściwie interpretować dynamikę grupy.
Kwestionariusz ankiety badający role w grupie, na bazie którego można budować zespoły - załącznik.
Mówiąc o dynamice grupy, warto pamiętać, że każda grupa przechodzi przez cztery etapy:
1. Formowanie - grupa wzajemnie się poznaje, niektórzy członkowie są onieśmieleni, nie wszyscy rozumieją zadania grupy i jej cele.
2. Burza - w grupie pojawiają się pierwsze problemy i konflikty interpersonalne, które uniemożliwiają sprawne funkcjonowanie.
3. Normowanie - rozwiązanie powstałych konfliktów pozwala członkom grupy poczuć się lepiej w swoim towarzystwie, poznają swoje mocne i słabe strony, grupa nabiera poczucia jedności, wzajemne oczekiwania członków grupy wobec siebie są jasne.
4. Działanie - członkowie grupy pracują wydajnie, szybko rozwiązują problemy, cele szczegółowe są osiągane, a zespół czyni szybkie postępy w wykonywaniu zadania.
Wady pracy grupowej:
- „syndrom grupowego myślenia" - złudzenie nieomylności, wrażenie jednomyślności i poczucia nieuzasadnionej mocy;
- tłumienie indywidualności oryginalnych i niezależnych osób;
- zmuszanie do podporządkowywania się normom grupy;
- nastawienie na miłe, niekoniecznie twórcze spędzenie czasu.
Nauczyciel powinien wywoływać i podtrzymywać motywacje uczniów do wykonania zaplanowanych zadań.
Rodzaje motywacji:
- Motywacja wewnętrzna to samoczynnie pojawiające się bodźce, jak odpowiedzialność, poczucie, że wykonywane działania są ważne, swoboda działania, możliwość wykorzystania i rozwoju umiejętności własnych, powodujące określone zachowania ludzi.
- Motywacja zewnętrzna rozumiana jest jako możliwość zarządzania nagrodami (pochwała, dobra ocena, list gratulacyjny) i karami (nagana, krytyka, zła ocena).
Znaczenie lidera zespołu:
Lider ma ogromny wpływ na całokształt działań grupy oraz jej członków. Niezależnie od rodzaju grupy (klasa, grupa zawodowa czy koleżeńska) cechy osobowości lidera determinują jego styl kierowania grupą.
6.2. Twórcze rozwiązywanie problemów w zespole
Projekt edukacyjny to postawienie problemu do rozwiązania. W definicji problemu zawsze występują 2 elementy jak:
1. cel do osiągnięcia
2. trudności i przeszkody do pokonania CEL + PRZESZKODA = PROBLEM
W. Okoń definiuje problem dydaktyczny jako trudność o charakterze praktycznym lub teoretycznym, którą uczeń pokonuje dzięki samodzielnej aktywności badawczej. Tłem tej trudności jest zwykle celowo zorganizowana sytuacja, w której uczeń, kierując się określonymi potrzebami, zmierza do pokonania trudności, a przez to zdobywa nową wiedzę i doświadczenie.
Problemy mogą być typu:
- „odkryć" coś nieznanego, jakąś prawidłowość (wymaga od uczniów myślenia analitycznego)
- „wynaleźć" coś nowego, oryginalnego (wymaga zastosowania myślenia twórczego, które cechuje duży stopień swobody i nieograniczoną liczbę rozwiązań oraz który wykorzystuje i doskonali takie cechy, jak pomysłowość, przedsiębiorczość czy wyobraźnia.
Rozwiązywanie problemów wymaga od uczniów dużego stopnia samodzielności i aktywności, a o pełnej samodzielności ucznia możemy mówić, gdy potrafi sam wysnuć i sformułować problem, rozwiązać go racjonalnie i