672580788

108 Reminiscencja literacka — Rocznik

plastycznej, stanowiąca jakby u-dramatyzowaną scenkę, wyodrębniającą się w narracji; posługuje się często fragmentarycznie dialogiem lub monologiem, uzależnionymi od nadrzędnej formy opowiadania.

Reminiscencja literacka. Przypomnienie określonego zwrotu lub nawet większego urywka z dzieła innego pisarza w związku z jakimś elementem treściowym i wplecenie go przez autora we własny utwór. Rozpoznanie takiej reminiscencji wymaga od czytelnika znajomości literatury. Przy wydawniczym opracowywaniu tekstu reminiscencje otrzymują zwykle objaśnienie w przypisach komentarza. Np.:

„Słuchaj,dzieiueczkol Ona nie słucha... To dzień biały, to miasteczko...⁴*

Nie ma miasteczka, nie ma żyrnego ducha, Po gruzach biega naga, ruda Ryfka, Trzynastoletnie dziecko [...1 (W.B r o n i e tu s k i: » Ballady i romanse«).

Por. Aluzja literacka.

Renesans zob. Odrodzenie.

Repetytorium. Podręcznik ułatwiający powtórzenie materiału, zwłaszcza przed egzaminem.

Replika. Nieprzerwana wypowiedź jednej osoby biorącej udział w dialogu.

Reportaż. Sprawozdanie publicystyczne oparte na zebranych bezpośrednio i autentycznych materiałach (podróż, wywiady itp.).

Resumć zob. Streszczenie.

Retardacja zob. Opóźnienie.

Reticentia zob. Zamilknięcie.

Retoryka zob. Hrasomówstwo.

Reversio zob. Odwrotnia.

Rewia. Widowisko wesołe, złożone z występów tanecznych, wokalnych, żywych obrazów, skeczów, piosenek itp.

Rezoner. Postać literacka, której autor wyznacza rolę komentatora, interpretującego bieg wydarzeń przedstawionych w akcji; często bywa powiernikiem bohatera, reprezentuje określone stanowisko ideologiczne lub własne poglądy autora.

Rękopis. Dokument zawierający tekst sporządzony ręcznie (współcześnie również maszynopis).

Rękopis archiwalny. Dokument, który powstał w wyniku działalności władz i urzędów, przechowywany zwykle w archiwum.

Rękopis biblioteczny. Rękopis, który powstał w wyniku swobodnej twórczości naukowej lub literackiej i bywa przechowywany w bibliotekach.

Ritornel (Ritornello). Swobodna ludowa forma w poezji włoskiej, służąca często utworom improwizowanym ; składa się zwykle ze strof trzywersowych, w których rymują się tylko dwa wersy (axa albo xaa), a często zamiast rymów występują asonanse.

Robinsonada. Powieść awanturnicza, osnuta na motywie rozbitka na bezludnej wyspie, który odtwarza urządzenia cywilizacyjne swego czasu. Określenie pochodzi od tytułu powieści angielskiej D. Defoe: Robinson Cruzoe (1719). Np. A. Dygasiński: Robinson polski.

Rocznik. Czasopismo ukazujące się raz na rok albo komplet czasopisma za rok.