672580847

15K Wymoiua — Wzniosłość

Dokoluśka widno z nieba, Dokoluśka bochen chleba, Dokoluśka talar biały,

Dokoluśka — świat je cały.

(M. Konopnicka: Na Kujawach).

Oj zabujały białe łabędzie na wodzie, Oj zapłakali młodzi żołnierze w pochodzie.

Oj. przeleciały siwe gołąbeczki bez pole: Oj, piszcie listy do mojej matuli w pokoje.

(M. Konopnicka: Oj, zabujały

(białe łabędzie...).

Por. Paralelizm. Powtórzenie. Zestawienie.

Wymowa zob. Krasomówstwo.

Wymuszoność stylu zob. Styl wymuszony.

Wynurzenie liryczne. Forma po-dawcza w ramach wypowiedzi odautorskiej przedstawiająca stany uczuciowe twórcy.

Wyobraźnia twórcza (Fantazja. Imaginacja). Zdolność konstruowania artystycznych całości for-malno-treściowych. świata przedstawionego w dziele literackim, z elementów czerpanych ze świata zewnętrznego i z własnych przeżyć psychicznych twórcy. Wyobraźnię twórczą oceniamy na podstawie dzieł, rozważając jej pojemność (bogactwo obrazów i zagadnień), wierność wobec rzeczywistości (ujmowanej w rysach typowych dla czasu i miejsca), plastykę i stopień iluzyjno-ści świata stworzonego, celowość użytych środków (kompozycyjnych, językowych) dla wywołania odpowiednich reakcji u odbiorcy.

Zob. też: Fikcja. Iluzja. Odbicie rzeczywistości. Styl, Transpozycja wrażeń.

Wypisy. Zbiór wyjątków z różnych dzieł i krótkich utworów do

branych metodycznie, przeznaczony zwykle do użytku szkolnego.

Wypowiedzenie odautorskie.

Forma podawcza treści marginesowych w stosunku do świata przedstawionego w utworze, uwagi i oceny z pozycji twórcy.

Zob. też: Apel. Inwokacja. Refleksja. Wynurzenie liryczne.

Wypożyczanie międzybiblioteczne. Wzajemne wypożyczanie pomiędzy bibliotekami; umożliwia czytelnikom korzystanie z łącznego zasobu bibliotek krajowych i sprowadzanie potrzebnych dzieł z bibliotek zagranicznych.

Wyrwas zob. Obertas.

Wyrzutnia. Opuszczenie wyrazu lub wyrazów, których łatwo można się domyślić, pomijanie elementów konstrukcji składniowej (elipsa) albo skróty myślowe (np. twoi zamiast twoja rodzina; wszystkiego dobrego zamiast życzę wszystkiego dobrego itp.). Wyrzutnia służy zwartości, zagęszczeniu treści wypowiedzenia lub naśladowaniu języka potocznego.

Por. Asyndeton. Elipsa.

Wyznanie (Confessio). 1. Retoryczny sposób przyznawania prawdziwości argumentom czy zarzutom strony przeciwnej dla wykazania, że nie obala to słuszności bronionej sprawy. 2. Spowiedź, zwierzenia, jako forma podawcza w literaturze.

Wzniosłość. Kategoria estetyczna ujmująca rzeczywistość ze stanowiska poważnej refleksji i szlachetnych uczuć (bezinteresowności, życzliwości, ofiarności itp.).