6771814931

Łukasz Goczek Makroekonomia I Ćwiczenia 5

Teraz zastanówmy się, dlaczego E jest punktem równowagi. Przyczyna leży w tym, że w punkcie E, I jest równe S, czyli wszyscy postępują tak jak zaplanowali. Co jeśli jednak gospodarka się odchyli od stanu tej równowagi? Przypuśćmy, że produkcja jest wyższa niż w punkcie E, a zatem na prawo od tej równowagi. Przy tym poziomie gospodarstwa oszczędzają więcej niż przedsiębiorstwa byłyby skłonne zainwestować. Wobec tego skonstatują, że mają za mało klientów, i że ich zapasy rosną wbrew ich planom i życzeniom. Nie będą chciały gromadzić zapasów i w związku z tym zmniejszą produkcję i zatrudnienie do E.¹

Numeryczne przedstawienie tego procesu znajduje się na stronie 59 w BDF w Tablicy 21.1.

Mnożnik

W opisywanym tu modelu, spadek inwestycji wywoła spadek produktu. Nie jest to szczególnie zaskakujące, ponieważ, jak już widzieliśmy wcześniej inwestycje wchodzą w skład PKB. Jednakże ten spadek jest większy - wielokrotnie - niż spadek inwestycji. Ten zwielokrotniony efekt inwestycji, wyrażający się w przyroście produktu nazywamy mnożnikiem. Mnożnik ten jest większy od jedności, ponieważ każda zmiana autonomicznego popytu inwestycyjnego uruchamia łańcuch wydatków wtórnych, który polega na zmianach popytu konsumpcyjnego. Zobaczmy to na przykładzie.

Przypuśćmy, że jesteście producentami buraków i chcecie zbudować stodołę za 1000 złotych. Oprócz wydatku 1000 złotych, nastąpi wtórny wzrost dochodu i produkcji. Cieśle, którzy zbudują stodołę, dostaną dodatkowy 1000 złotych dochodu. Jeżeli mają skłonność do konsumpcji równą 0,8 to wydadzą 800 złotych na kolejne dobra konsumpcyjne, a ich producenci dodatkowy dochód 640 złotych. Jeżeli oni z kolei mają skłonność do konsumpcji również równą 0,8 to wydadzą oni 512 złotych. W ten sposób proces będzie kontynuowany, przy czym każdy wydatek wtórny jest równy 0,8 poprzedniego:

1000	lx	1000
+		+
800	0,8	1000
+		+
640	0,8-0,8=0,64	1000
+		+
512	0,8-0,8-0,8=0,512	1000
+		+
409,6	0,8-0,8-0,8-0,8=0,4096	1000
+		+

5000

—--1000=5-1000

1-0,8

Ostatni wiersz wynika ze wzoru na nieskończony szereg geometryczny:

7

1

Zwróćmy uwagę na wielkości planowane i faktyczne: rozróżnienie to jest potrzebne, by podkreślić, że PKB jest w równowadze, gdy wszyscy robią to czego pożądają. Jednak w rzeczywistości, na skutek fluktuacji związanych zwłaszcza z inwestycjami, wartości te mogą się odchylać od wielkości rzeczywistych. Wywołuje to opisany wcześniej proces dostosowań.