Istnieje jeszcze jedna charakterystyczna dla polimerów amorficznych temperatura przemiany, którą jest temperatura mięknienia (Tm). Jest to wielkość umowna, która odpowiada temperaturze utraty sztywności rozpatrywanego polimeru. Jej znajomość jest bardzo istotna, gdyż określa ona górną graniczną temperaturę praktycznego użytkowania tworzywa sztucznego. Wartość liczbowa temperatury mięknienia zależy od metody jej wyznaczania.
Wyżej opisane przemiany fizyczne są dla termoplastów prze-mianami odwracalnymi. Jeżeli podczas ogrzewania nie została przekroczona temperatura rozkładu Tr, to studzenie termoplastów powoduje ich przechodzenie przez poszczególne stany fizyczne w odwrotnej kolejności. Zjawisko to jest wykorzystywane podczas formowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
1.7. Klasyfikacja tworzyw polimerowych
Zagadnieniem klasyfikacji tworzyw sztucznych naukowcy zajmowali się od początków chemii polimerów. Jest to problem bardzo skomplikowany, ponieważ podstaw klasyfikacji może być wiele. Uczeni wy-suwali różne propozycje, np. Carothers proponował podział polimerów w zależności od sposobu ich otrzymywania, Fischer wziął pod uwagę własności Teologiczne tworzyw, a Korszak ich budowę chemiczną.
Niektóre z wielu znanych klasyfikacji polimerów przedstawiono w tabeli 1.1.
Tabela 1.1. Klasyfikacja tworzyw sztucznych
Kryterium podziału |
Grupy polimerów |
Pochodzenie |
- polimery naturalne - polimery sztuczne |
Zachowanie się podczas ogrzewania |
- polimery termoplastyczne - polimery termoutwardzalne |
Kinetyka i mechanizm reakcji otrzymywania |
- polimery addycyjne - polimery kondensacyjne - polimery modyfikowane chemicznie |
Właściwości użytkowe i zastosowanie |
- tworzywa konstrukcyjne - tworzywa adhezyjne - tworzywa powłokotwórcze - tworzywa włóknotwórcze |
Wartość modułu sprężystości |
- plastomery - elastomery |
Właściwości mechaniczne |
- tworzywa polimerowe ogólnego przeznaczenia - tworzywa inżynierskie - tworzywa specjalne - tworzywa funkcjonalne |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: W. Szlezyngier, Tworzywa sztuczne, t. 1, s. 15-18.
10