7097420239

17

publikacjach (M. Grześ 1974, 1976), jak również na przekrojach poprzecznych w dalszej części pracy. Wszystkie wyniki badań wskazują na to, że stratyfikacja termiczna w jeziorze Gopło ma charakter krótkotrwały, co jest odzwierciedleniem tachymiktycznego charakteru krążenia wód — stosując w tym miejscu określenie P. Olszewskiego (1959), czy też poli-miksji — w pojęciu J. Wiszniewskiego (1953).

Średnie temperatury masy wodnej i zasoby ciepła

Wypadkową wartością bilansu cieplnego jest pewna ilość ciepła, jaką zawiera masa wodna. Z. Mikulski i E. Okulanis (1974) wartość tę nazywają zasobem ciepła. Jest to taka ilość ciepła, która potrzebna jest do ogrzania masy wodnej o pewnej objętości od 0°C do określonej temperatury (Z. Mikulski, E. Okulanis 1974; M. Bojanowicz 1970). Za właściwą wartość zasobów ciepła w jeziorze A. I. Tichomirow (1973 b) uważa tę ilość ciepła, która zawarta jest w masie wodnej i w czynnej termicznie warstwie osadów dennych. W tym przypadku wartości te będą liczone osobno.

W związku z tym, że dokładność określenia zasobów ciepła zależy przede wszystkim od dokładności określenia objętości masy wodnej, elementarne zasoby ciepła liczono dla warstw wody odpowiadających cięciu izobat na planie batymetrycznym jeziora Gopło (IRS 1959).

Zasób ciepła w jednostce objętości — warstwie, liczy się ze wzoru:

q_w = tc qv cal,

gdzie:

q_w — zasób ciepła w określonej warstwie wody, t — średnia temperatura wody w warstwie o objętości v, c — ciepło właściwe wody, o — gęstość wody.

Zakładając, że c = 1 i q = 1, można napisać:

q_w — t v cal.

Zasób ciepła w całej masie wodnej policzono podstawiając odpowiednie wartości do wzoru:

H

o

Dokonano również przeliczenia zasobów ciepła na cm² powierzchni jeziora (q_p). Jest to ilość ciepła zawarta w prostopadłościanie o podstawie 1 cm² i wysokości równej średniej głębokości jeziora (G. E. Hut-chinson 1957).

— cal/cm²,