7186602895

Eugeniusz M. Pluciński

Szóste poszerzenie UE o Rumunię i Bułgarię (1 stycznia 2007 roku) powoduje kolejny spadek przeciętnego poziomu PKB per capita w UE. Z danych Euro-statu wynika, że przy poziomie PKB per capita w Bułgarii i Rumunii (odpowiednio, 33% i 34% średniego poziom PKB w UE-25; stan na 1 stycznia 2007 roku) średni poziom PKB per capita w UE-27 stanowić będzie 96% średniego poziomu PKB w UE-25. Przyjmując średni poziom PKB w UE-25 = 100, po szóstym poszerzeniu poziom PKB per capita w Polsce wyniesie 50%, na Łotwie - 48%, Litwie - 52%, Słowacji - 57%, na Węgrzech - 63%, w Czechach - 74%, Słowenii - 82% (Słowenia od 1 stycznia 2007 roku jest również 13. członkiem strefy euro, gdzie średni poziom PKB per capita stanowić będzie 106% wskaźnika PKB w UE-25). Liczba ludności w UE-27 wynosić będzie około 482 min.

Istota, cele i finansowanie polityki strukturalnej UE

Celem EWG było stworzenie strefy wolnej przedsiębiorczości opartej na jednakowych warunkach konkurencji. Przewodnią myślą powstania EWG i funkcjonowania wspólnego rynku (por. TWE z 1957 roku) było poszerzanie obszaru racjonalnych wyborów ekonomicznych oraz wspieranie zrównoważonego i harmonijnego rozwoju.

U podstaw społeczno-ekonomicznej polityki wspólnego rynku (ukierunkowanej na wzrost dochodu narodowego, zwiększenie zatrudnienia i w efekcie standardu życia mieszkańców) była zasada wspierania konkurencyjności w oparciu o równe szanse współzawodnictwa dla wszystkich podmiotów gospodarujących oraz polityka redukcji dysproporcji rozwojowych między regionami, zwana strukturalną. Polityka strukturalna (zainicjowana formalnie w 1964 roku, ukształtowana w 1972 i rozwinięta w 1992 roku¹) jest przykładem (podobnie jak i wspólna polityka rolna (WPR, ang. CAP), realizowana od 30 lipca 1961 roku) daleko posuniętego interwencjonizmu ponadnarodowego w mechanizm rynkowy najpierw EWG, a dziś JRW UE. Przyjęta zasada derogacji² powoduje, że w danym przypadku powstają nie tylko koszty czysto księgowe (mierzone wydatkami budżetowymi

136

1

   Szerzej o ewolucji polityki strukturalnej zob. M. Ciepielewska, H. Jahns, Polityka regionalna i strukturalna, [w:] Integracja europejska, 1.1,2004, s. 281-286.

2

   Zgodnie z art. 87 Traktatu o Wspólnotach Europejskich (TWE) niedopuszczalna jest jakakolwiek pomoc, która wypacza lub grozi wypaczeniem konkurencji przez sprzyjanie wybranym przedsiębiorstwom lub produktom. Jednakże wprowadzona zasada wyjątku (derogacja) od ww. przedsięwzięć w postaci zwolnień automatycznych (art. 87 ust. 2 TWE) i warunkowych (ibidem, ust. 3) pozwala na kierowanie tejże pomocy do określonych regionów, sektorów bądź podmiotów gospodarczych. Celem takim może być rozwój MŚP, ale również, i przede wszystkim, zmniejszenie dysproporcji w rozwoju społeczno-ekonomicznym regionów oraz równoważenie sektorów wrażliwych (górnictwo, hutnictwo, włókiennictwo, żegluga morska i budownictwo okrętowe, motoryzacja).