7186602970

Karolina Kotulewicz

-    współpraca w zakresie polityki społecznej i imigracyjnej,

-    walka z zorganizowaną przestępczością,

-    współpraca wojskowa,

-    wspólna ochrona granic¹.

Forma działania samej organizacji i brak wypracowanej oraz spójnej koncepcji integracyjnej przyczyniły się do tego, że od połowy lat 90. XX w. na terenie WNP ujawniły się tendencje dezintegracyjne - nie bez udziału samej Rosji, która nadal wywiera duży wpływ na dawne republiki. Mimo to młode państwa, przekonawszy się, że mogą działać na własny rachunek, wykazują tendencję do organizowania się bez udziału Rosji, przede wszystkim w celu wyeliminowania lub ograniczenia jej dominacji. W wyniku tych działań na obszarze WNP powstało kilka nowych ugrupowań integracyjnych, mianowicie: Państwo Związkowe Federacji Rosyjskiej i Republiki Białoruś, Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza, Organizacja Układu Zbiorowego Bezpieczeństwa, Wspólny Obszar Gospodarczy, Szanghajska Organizacja Współpracy oraz Organizacja za Demokrację i Rozwój Ekonomiczny (GUAM).

Modele i kierunki integracji na terenie WNP

W pierwszej połowie lat 90. funkcjonowały trzy modele integracji postradzie-ckiego obszaru: radziecko-komunistyczny, nacjonalistyczny i pragmatyczny. Model radziecko-komunistyczny zakłada restaurację Związku Radzieckiego, tzn. odtworzenie scentralizowanego, unitarnego państwa, zachowującego jednak pozory federalizmu. Model nacjonalistyczny postuluje restaurację Imperium Rosyjskiego poprzez bezpośrednie przystąpienie byłych republik do Federacji Rosyjskiej. Model pragmatyczny odrzuca restaurację państwowości radzieckiej i opowiada się za utrzymaniem formalnej państwowości byłych republik radzieckich, zakładając jednak ich integrację gospodarczą i wojskową wokół Rosji w sposób, który zapewniałby Rosji pełną dominację i kontrolę nad całym obszarze WNR Ten model cieszy się największym poparciem i jest realizowany przez Rosję od 1993 roku².

Jednak charakter wzajemnych relacji w ramach Wspólnoty Niepodległych Państw nie zapowiadał na przełomie lat 1995-1996 możliwości zawiązania ściślejszej organizacji. Rzeczywiste zbliżenie miało miejsce jedynie w stosunkach Rosji z Białorusią oraz równolegle, choć z mniejszą intensywnością, Rosji z Kazachstanem. Cele rosyjskiej polityki wobec WNP zawarte w przedstawionym 14 września 1995 roku dokumencie „Strategiczny kurs Rosji wobec państw

36

1

   Federacja Rosyjska - przewodnik dla przedsiębiorców, Warszawa 2006, s. 23-33.

2

   W. Rodkicwicz, Rosja i jej sąsiedzi - postimperialny syndrom, [w:] Rosja i jej sąsiedzi, Kraków 2000, s. 11-21.