462 Iłachunok wyrównawczy.
0•/
Kładąc dla uproszczenia —fi> otrzymujemy ostatecznie:
O ile spostrzeżenia l odnoszą się do wielkości tego samego rodzaju, up. \ kątów lub długości itp., można zastąpić 'wedle wzoru (11) str. 458 każdy p.2 przei
a wzór (5) przejdzie wówczas na:
ff
P .1
Przykład. Tnchymetrem o stałej A" = 100m i stałej A = 0,30»ł spostrzeżono pni celowej poziomej odcinek na łacie /= J,000 v\; jak wielki błąd średni odpowiada odległości 1)} jeżeli biedy średnio poszczególnych wielkości składających Bi$ na J) są:
— •{-1 (0,0010 0,0C0Ó t)m9 /*£i=“}~0,01 di?
(Błędy średnio pj* i /tj. otrzymano przy wyznaczaniu wartości każdej zo Białych oddzielnie, błąd jest urobiony na podstawie licznych doświadczeń, dokonanych w warunkach średnich.)
Ponieważ J) = KI 4-* — 100,0 4“ <\3 = 100,3 m, /j—A", fj. — 1, a wzór n* kwadrat błędu średniego opiewa:
H2d— -j- 4-/*/;. (ZO wsglądo, że ł —CO — , A’= co —,
po wsfcnwieniu wartości za /v2):
,ll* (x)2 Mr+A" (0>0016+0'0005 + (4)V},
otrzymamy = 0,01 + 0,0-441 -f" 0,0001 = 0,0542, u ostatecznie
= yo,0542 = + 0,23 m.
Zarazem widać, ie wpływ błędu średniego można w powyższym wzorze pominąć
Wyrównanie spostrzeżeń bezpośrednich. Ogólnie biorąc, odpowiadają spostrzeżeniom dokładności różne, tj. spostrzeżeniom l odpowiadają różne wagi p. Jak obierać wagi, poznamy z przykładu; na razie przyjmujemy je jako liczby nam znane.
Wartość wyrównaną znajdujemy z warunku [p Z o] = min., wzgl-z równania:
2]
• O)
0
d x
Po podstawieniu za poszczególue o wartości x — Z i uproszczeniu przez 2, przybiera równanie to kształt:
Pi{x h) + P« (a? — h) -f ■ • • + Pn (* — *„) = 0 . . ■ .(2) lub x — r ............(3)
m
Jest to t. zw. średnia arytmetyczna ogólna, tj. średnia z uwzględnieniem wag poszczególnych spostrzeżeń.
Równanie (2) można napisać także we formie:
V ^2 “j- • * ' Pn Vi ~ \P °] — 0* (Równanie kontrobie) . . . • (^)
Jednostkowy błąd średni obliczamy wedle wzoru (20) str. 459, przyczem w tym przypadku h— 1, zatem będzie: