7292101081

344 Miernictwo.

przy obrocie pryzmatu koło osi. Zastosowanie przyrządu do tyczenia prostopadłych uwidoczniają fig¹. 6, 7 i 8. Mając wytyczyć prostopadłą-w punkcie pośrednim C (K) prostej A B (fig. 6), ustawiamy nad nim pryzmat zapomocą

jf    pionu tak, by ściana przeciw-

j    prostokątna była w przybli

żeniu równoległa (prostopadła) do prostej A B, sznkamy stałego obrazu tyczki A (B) w pobliżu wierzchołka kąta ostrego (prostego) i ustawiamy tyczkę D(F), widzianą ponad, lub pod pryzmatem, na kierunku obrazu tyczki A (B). Tycząc pro-

__________ stopadłą z punktu Z), leżącego

Fig. 3

Fig. 5.

AJ zewnątrz prostej A B (fig. 7 i 8), ustawiamy pryzmat na prostej A B, przy pomocy tyczek A i C, w przypuszczalnym spodku prostopadłej, w ten sposób, by ściana przeciwprosto-kątna była w przybliżeniu prostopadła (równoległa) do prostej A B i szukamy stałego obrazu tyczki D w pobliżu wierzchołka kąta ostrego (prostego). Następnie poruszamy się po prostej A li, dopóki obraz tyczki D nie wpa-_    _____ dnie w jedną pionową z tyczką C, widzianą ponad, lub pod pryzmatem. Wtedy należy odpionować położenie pryzmatu na terenie. b) Węgielnica pryzmatowa do tyczenia kątów 90° i 180°, krzyż pryzmatowy Bauernfeiuda, jest zestawieniem dwóch pryzmatów prostokątnych, równoramiennych, umieszczonych tak nad sobą, że ich osi są do siebie równoległe, a ściany przeciw-prostokątne prostopadłe. Wzajemne położenie pryzmatów można zmieniać nieznacznie zapomocą odpowiednich śru-_ bek rektyfikacyjnych. Tycząc prostopadłe, używamy jednego z pryzmatów, w sposób opisany poprzednio. Do wyznaczania punktów pośrednich prostej służyć mogą albo obrazy ruchome (fig. 9), ^a^° obrazy stałe (fig. 10), dwóch tyczek, zaznaczających położenie prostej. Sposób użycia przyrządu jest następujący'. Ustawiamy przyrząd w przypuszczalnym puukcie pośrednim prostej tak, by promienie od obu tyczek padały na przeciwległe ściany przy prostokątne pryzmatów, a ściany przypro3tokątne, leżące w jednej płaszczyźnie, były zwrócone do twarzy tyczącego. Szukamy obrazów ruchomych, lub stałych obu tyczek w pryzmatach i poruszamy się wpoprzek prostej, dopóki te obrazy nie

6