7349811013

miłosnej a nawet moralnej. Liryka swój rodowód bierze z magicznych zaklęć i modłów odprawianych przy wtórze różnych instrumentów muzycznych.

Starożytni grecy dzielili pieśni na:

-    chóralne - zaliczmy do nich podniosłe hymny, zawierające pochwały bogów i bohaterów, a także treny opłakujące zmarłych (pieśń, sonet, oda)

-    indywidualne - wykonywane przez jednego śpiewaka - przede wszystkim elegie o różnorodnej tematyce np. miłosna, wojenna , biesiadna.

Na pograniczu liryki rozwijała się sielanka (idylla), która przedstawiała sceny z z życia pasterzy, rolników, rybaków. Sielanki starożytne zawierały obok lirycznego monologu elementy typowe dla epiki (opowiadanie) albo dla dramatu (dialog). Najsłynniejszym sielankopisarzem greckim był    Teokryt (III w p.n.e). Formy liryki

greckiej udoskonalane potem przez Rzymian, weszły na trwałe do literatury europejskiej.

Twórcy liryki:

Tyrtajos - z łac. Tyrteusz. Żył w VII w p.n.e. Imię poety przeszło do historii jako symbol poety bojownika. Elegie patriotyczne Tyrtajosa zagrzewały Spartan do walk zbrojnych z Meseńczykami. Zamiast wojskowych posiłków Ateńczycy posyłali walczącej Sparcie jego pieśni, dzięki którym mieli odnieść zwycięstwo. Z pięciu ksiąg jego twórczości zachował się około 150 wersów. Od imienia poety wywodzi się termin    tyrteizm (poezja tyrtejska),

czyli poezja patriotyczna zagrzewająca do walki - w naszej kulturze w obronie niepodległości. W polskiej literaturze motywy tyrtejskie ożyły w okresie niewoli narodowej w XIX w., tworzył ją np. A. Mickiewicz

Poeta znany jest przede wszystkim z wiersza "Rzecz to piękna". Wywodzi się prawdopodobnie z pieśni żałobnych. Utwór dzieli się na dwie części. W pierwszej głosi pochwałę odwagi, umiłowanie ojczyzny, za którą "pięknie" jest oddać życie. Następnie ukazuje dzieje wojownika, który ucieka przed wrogiem. Po dwuczłonowej części opisowej następuje wnioskowanie, mające w elegii Tyrteusza charakter wezwania. Ten typ liryki był uznany przez pisarzy i krytyków antycznych za najbardziej wartościowy, najważniejsza jest bowiem zawartość moralna i moralne oddziaływanie utworu.

Safona - żyła na przełomie VII i VI w.p.n.e. na wyspie Lesbos. Pochodziła z zamożnej rodziny arystokratycznej, wyszła za mąż za bogatego kupca z Andros. Największa poetka starożytnej Grecji. Uprawiła lirykę indywidualną, zostały po niej piękne wiersze miłosne. Skupiała wokół