wówczas w protokole należy uczynić o tym wzmiankę i podać przyczynę braku podpisu.
Znaczenie wymagań formalnych protokołu judykatura ujmuje w sposób jednoznaczny. Protokół nieodpowiadający wymaganiom formalnym art. 68 § 1 k.p.a. nie może być podstawą ustaleń dotyczących okoliczności faktycznych sprawy (Wyrok NSA z dnia 26 stycznia 2000 r., Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 września 2005 r.)36.
Dodatkowe wymogi formalne wskazane w art. 69 k.p.a. dotyczą protokołu przesłuchania osoby w charakterze świadka. Protokół przesłuchania powinien być odczytany i przedstawiony do podpisu osobie zeznającej niezwłocznie po złożeniu zeznania. Osoba składająca zeznanie winna być uprzedzona o odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 § 1 k.k. - składanie fałszywych zeznań w ramach toczącego się na podstawie ustawy postępowania. W protokołach przesłuchania osoby, która złożyła zeznanie w języku obcym, należy podać w przekładzie na język polski treść złożonego zeznania oraz wskazać osobę i adres tłumacza, który dokonał przekładu; tłumacz ten powinien podpisać protokół przesłuchania37. Artykuł 70 k.p.a. daje możliwość (nie obowiązek) organowi administracji publicznej dołączenia do protokołu zeznania na piśmie, podpisanego przez zeznającego, oraz innych dokumentów.
Załącznikami mogą być wyłącznie:
- zeznania na piśmie, podpisane przez zeznającego,
- inne dokumenty mające znaczenie dla sprawy, takie jak faktury VAT, umowy cywilno-prawne, zaświadczenia.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie zgody na dołączanie do protokołu zeznań na piśmie czy innych dokumentów następuje w formie postanowienia38, na które nie przysługuje zażalenie39.
Skreśleń i poprawek w protokole należy tak dokonywać, aby wyrazy skreślone i poprawione były czytelne. Skreślenia i poprawki powinny być stwierdzone w protokole przed jego podpisaniem40. Niedopuszczalne jest czynienie skreśleń czy poprawek po podpisaniu protokołu - bez zgody i wiedzy osoby (osób) w niej uczestniczącej.
Czynności organu administracji publicznej, z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonał tych czynności41. Adnotacja, o której mowa, stanowi postać notatki urzędowej lub służbowej. Jak podkreśla Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 czerwca 1982 r., „mogą to być bieżące adnotacje, pomocne wprawdzie przy
36 G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania..., dz. cyt., s. 325.
37 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania..., dz. cyt., art. 69 § 2.
38 Patrz: tamże, art. 123.
39 Patrz: tamże, art. 141 § 1.
40 Tamże, art. 71.
41 Tamże, art. 72.
18