kresu wyłania trzy kierunki rozwoju badań: systemowe, behawioralne i zintegrowane15. Przedstawicieli poszczególnych nurtów oraz główne założenia przedstawia tabela 1.1.
Tabela 1.1. Podejścia do zmian - założenia i przedstawiciele
Nurt |
Założenia |
Przedstawiciele |
Podejście systemowe (przedmiotowe) |
Zmiana to proces ciągłego wzajemnego doskonalenia, dopasowywania równoważnie traktowanych elementów systemu organizacji w obszarze technologii, struktur, podsystemu społecznego oraz kultury organizacyjnej |
HJ. Leavitt, R.H. Waterman Jr., TJ. Peters, J.R. Philips, A. Bednarski, J. Szlendak |
Podejście behawioralne (podmiotowe) |
Zarządzanie zmianami z doskonaleniem organizacji (OD dyscyplina związana z doskonaleniem organizacji, wpływem zmian na jednostki i wpływem jednostek na zmiany), koncentrowanie uwagi na długofalowych działaniach, mających na celu zmianę postaw pracowników i menadżerów, poprawę jakości i i kultury organizacyjnej |
W.L. French, C.H. Bell Jr., E. Masłyk-Musiał, M.Trocki, W.W. Burkę, G.H. Litwin |
Podejście zintegrowane (kompleksowe) |
Łączy wszystkie podejścia z obszaru zarządzania i organizacji i ukierunkowuje je na orientację strategiczną budowaną na potencjale ludzkim przedsiębiorstw. Upodmiotowienie człowieka, nadanie wartości kwalifikacjom, motywacji, postawom i zachowaniom, silna orientacja na klienta, kompleksowe podejście do jakości |
D.K. Carr, KJ. Hard, WJ. Trahant, L. Ciarkę, B. Grouard, F. Meston, B. Wawrzyniak, M. Bratnicki, J. Lichtarski, |
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Carr D.K., Hard K.J., Trahant W.J., Zarządzanie procesem zmian, wyd. PWN, Warszawa 1998, s. 166; Zając Cz., Społeczne i organizacyjne problemy przejęć i fuzji przedsiębiorstw, wyd. WAE Wrocław 2006, s. 23 oraz Zarębska A., Zmiany organizacyjne w przedsiębiorstwie. Teoria i praktyka, wyd. Difin, Warszawa 2002, s. 35-44.
Każde z wyżej wymienionych podejść kształtowało się na przestrzeni lat wraz z rozwojem zarządzania. Dzisiaj wielu autorów uważa, że „już wprowadzenie innowacji technicznych i organizacyjnych jako współbieżny proces rozwiązywania techniczno-organizacyjnych problemów, które uzupełniając się (...), tworzą zmiany przenikające całą organizację. W ich następstwie pobudzane są zmiany i zagadnienia społeczne w organizacji, obejmujące ich pewne cechy”16
15 Szeroko podejścia do zmian przedstawia A. Zarębska w Zmiany organizacyjne w przedsiębiorstwie. Teoria i praktyka, wyd. Difin, Warszawa 2002, s. 35-44.
16 Brzeziński M., Wprowadzanie zmian w organizacji, „Przegląd organizacji”, 2/2011.