osoby i wspólnoty oraz podkreślanie godności i wartości osoby. Maritain jeden z twórców Rego kierunku wychowanie w sensie najszerszym określa jako formowanie człowieka lub raczej kierowanie dynamicznym rozwojem, poprzez który człowiek kształtuje sam siebie w tym celu, aby był człowiekiem1.
Kierunek personalistyczny w pedagogice można lepiej scharakteryzować poprzez nasypujące stwierdzenia:
1) wychowanie to ważny czynnik wysiłku na rzecz promowania
jednostki i wspólnoty osób;
2) najwyższy cel wychowania to uzdalnianie wychowanka do przejęcia kierownictwa nad własnym rozwojem;
3) wychowanie to tzw. „maieutyka osoby” (wzbudzenie osoby w
wychowanku);
4) podstawowym czynnikiem w wychowaniu jest wychowanek, a
wychowawca jest jedynie współpracownikiem;
5) popieranie dążeń występujących w ruchu „nowych szkół” z
jednoczesną krytyką występujących w nich: naturalistycznego redukcjonizmu oraz indywidualistycznego optymizmu;
6) wychowanek jako osoba nie jest niczyją własnością, ani rodziny, ani państwa;
7) docenia się wartość szkoły, której celem jest nauczanie i wychowanie, dlatego odrzuca się koncepcję tzw. „szkoły neutralnej”;
8) treścią nauczania w szkole powinien być „integralny humanizm”, a nie tylko literacki lub artystyczny ale też naukowy czy techniczny;
9) broni się wychowawczą funkcję rodziny;
10) podkreśla się respekt dla tajemnicy dziecka (tutaj szczególną rolę odgrywa wiara czy otwartość na transcendencję);
Te cechy personalizmu sprawiają, że jest on mocno związany z chrześcijanką inspiracją i chrześcijańskim podejściem do wychowania2.
Por. S. Kowalczyk. Wprowadzenie do filozofii J. Maritaina. Lublin 1992 s. 47.
Por. Nowak. Podstawy pedagogiki otwartej, s. 258-259.