8254445515

„Ilustrowane!

Republiki"

z dnSa <5'flo września 1932 r.

Finansów

Wtfrflftir

**>*c

b. minister

OBECNA FAZA K0NJUNKTUR9.

Dotąd ciągle wypada nam dowodzić,' staci „murowanej*' waluty, żc zobowiąże nic byliśmy, nic jesteśmy l nigdy nic

będziemy państwowym tworem sczono- j lokata w niej wsze wym; aoląd musimy wywalczać sobie miejsce odpowiednie w oplnji świata zachodniego, bardzo często patrzącego na Polskę przez szklą, slabrykowane przez wrogie nam czynnikL Kryzys obecny stanowi dla Polski experimcnlum crucis.

Dotychczas, zdaliśmy ten, tak ciężki egzamin pomyślnie, a zwłaszcza najtrudniejszą jego część: pieniądz nasz utrzymał się na równi złotej, aczkolwiek sama równia mocno się pochyliła. Wśród zachwianych walut szeregu starych i poważnych potęg ekonomicznych iwlato, złoty stanowi jedną z niewielu oaz. Dlaczego właśnie dla nas utrzymanie parytetu walutowego jest tak ważne, podczas kiedy inne kraje pozwalają sobie na najrozmaitsze doświadczenia w dziedzinie walutowej — jest łatwe do wytłumaczenia. Z trzech czynników składowych produkcji: rąk roboczych, ma-terjałów surowych i kapitału — brak nam właściwie tylko tego ostatniego, tok niezbędnego dla prawidłowego rozwoju gospodarki. Wypadało więc nam dowieść światu i dowiedliśmy tego, że kapitał znajdzie u nas solidną bazę w po-

_____    ......... iy.

I zania Polski nic ulegną deprecjacji i żc

tury — niezmiernie ciężkim, cięższym być może, niż dotychczasowe, kryzysem, który wstrząsnął całą nadbudową gospodarczą, lecz nie zdolat je] ostatecznie nadwyrężyć, a już w żadnym razie — zwalić. Jeżeli tak rzeczy stoją, to jest zupełnie Jasne, żc kryzys obecny wyczer pać się musi, żc stosunki gospodarcze dojdą do normalnego stanu, żc kraje wic rzycielskie będą szukały lokat dogod

iuncluszów jest , zupełnie pewna. Dostarczyliśmy dowodu, żc mamy wszystkie kwalifikacje odpo-J wiedniego dłużnika i jeżeli do tej chwili nie doszły do skutku żadne większe i ' poważniejsze Iranznkcje linansowo-krc-dytowe, to fakt ten odnieść należy na karb nie braku zaulanla do naszych możliwości potencjalnych, lecz poproslu tlomaczyć go bezsilnością kompletną wszystkich państw wierzyciclskich w atmosferze dotychczasowego kryzysu światowego.

Obecna sytuacja koniunkturalna zdaje się ulegać wydajnej zmianie. Francja zgromadziła niesłychane znptóy złota dzięki swej mądrej, ostrożnej i przewidującej polityce finansowej. Anglja, dała dowód swej niespożytej mocy, przeprowadzając z powodzeniem rekordo-wem niesłychany w dziejach gospodarczych świata eksperyment — konwersji swego o!brzym'cgo długu wewnętrznego co zmniejszyć wydntnie powinno światową stopę procentową i uprzystępnić możliwości kredytowe. Nadchodzące ostatnio wieści ż trzeciego ośrodka gospodarczego świata — ze Stanów Zjednoczonych — zaczynają być trwale pomyślno. Zwyżka cen na rynkach wszystkich ważniejszych surowców nabiera cecb pc wnej stałości. Haussa na giełdzie nowojorskiej w obecnej chwili sezonowego zacisza, jest wprost znamienna. Działalność Rcconsłruction Corporation zaczyna powoli wydawać owoce, a polityka Federal Rcserve Board wykazuje dużą dozę ostrożnej wyrozumiałości Zdaje się więc, żc pierwszy raz po wojnie, następuje zrównoważenie głównych czynników ekonomicznych świata i żc role ich, które powojenna zawierucha przetasowała, zostaną odpowiednio rozdzielone: Francja znowu osiągnie hegemonję na rynku długoterminowych kapitałów, a Anglja nadal wpływać będzie decydująco na rynki pieniężne, Ameryko zaś pozostanie championem wytwórczości światowej, przestając się kusić o zdobycie laurów jedynego bankiera świata.

Wszystko to dowodzi, żc skargi jednych, a nadzieje drugich, jakoby system kapitalistyczny uległ ostatecznemu za-Inmoniu, mają obecnie minimalne szanse na ziszczenie się — żc kryzys obecny nie jest kryzysem struktury, jak wielu go chciało widzieć, lecz kryzysem konjunk-nych dla nadmiaru swych kapitałów, będą szukały odpowiedzialnych dłużników którzy kapitały te na cele konstruktywne zużyją.

Z tego zaś wynika imperatywne hasło na dziś dla świadomych swych zadań kierowników całokształtu naszego żyda goepodarczcgo: WYTRWAĆ ZA WSZEL KĄ CENĘ, WYTRWAĆ ZWŁASZCZA W DZIEDZINIE WALUTOWEJ — bo według tego, jak się w czasie kryzysu zachowywał nasz złoty, sądzić nos będą w pzasach normalnej konjunklury. Niema przeto nic szkodliwszego, jak wszelkie inflacyjne recepty, które po ciemnych zakamarkach mózgów rozmaitych znachorów gospodarczych dotąd się jeszcze gnieżdżą.

Antoni Anusz

wlcepr. Państwowego Banku Rolnego

Nie przeM lecz przezwyciężyć!

Polska od kilku lat walczy na swym odcinku z rozstrojem gospodarczym, który ogarnął cały świat cywilizowany.

Dotychczasowy wynik tej walk* świadczy jaknajlepiej o patriotyczne] postawie społeczeństwa i planowej, ostrożnej. przemyślanej polityce finansowej Rządu. Na odcinku zmagań z trudnościami finansowo-gospodarczemi obserwujemy w Polsce najściślejsze współdziałanie Rządu I społeczeństwa. Rząd. składający się z ludzi czynu niepodległościowego. znalazł w sobie dostateczną siłę moralną, aby powołać całe społeczeństwo do ofiar I wytrwania w imię niepodległości gospodarczej.

Za cene dalego idących ograniczeń «l dotkhwych wyrzeczeń utrzymuje się równowaga budżetu państwowego.

Na podstawie równowagi budżetu wspiera się stałość naszej waluty. Stały kurs złotego siakiego sprowadził dla narodu bhgosławionc skutki moralne. Dzięki stabilizacji złotego odrodził się i

odbudował w społeczeństwie zmysł oszczędności.

Wytrwałe dążenie do utrzymania stałego kursu złotego wypływało z głębokiego przeświadczenia o potrzebie zapewnienia naszemu życiu gospodarczemu stałego i trwałego miernika wartości, albo\yiein istnienie takiego miernika umożliwia solidną i rzetelną kalkulację ,^{: cf}warza warunki, sprzyjające narastaniu oszczędności.    > *

Ten cci został osiągnięty, a znany powszechnie rozwój P. K. O. jest najwymowniejszym dowodem, że potrzeba oszczędzania stanowi dzisiaj stały, zasadniczy rvs oblicza gospodarczego naszego społeczeństwa.

Znaczenie waluty złotej jako wypróbowanego instrumentu handlu międzynarodowego zostało w pewnej m erze pomniejszone z chwilą, gdy handel międzynarodowy ulega coraz większej dezorganizacji przez najróżnorodn cjsze ograniczenia 1 utrudnienia w obrocie towarów.

Lecz dla wewnętrznych stosunków gospodarczych waluta złota, dająca gwarancję największej stałości, jest tym upragnionym i niezastąpionym czynnikiem pewności i zaufania, kóry ożywia i wzmaga enćrgję wytwórczą społeczeństwa. A właśnie postulat wzmożenia energji wytwórczej jest naczelnym postulatem dnia dzisiejszego. Chodzi o to, aby ten stały i pewny pieniądz. Jaki posiadamy. stał sie w naszem ręku dźwignią rozwoju gospodarczego kraju.

Cala Europa w wyniku wielkiej wojny została zredukowana w swem zna-i czeniu ekonomicznem I odrzucona i wstecz na mniej korzystne pozycje go-,spędarcze. Polska dzieli w tym wzglę-| dzic całkowicie losy Europy. I mvśmy się musieli cofać, skracać linję swego frontu gospodarczego 1 trzeba stwierdzić. że czyniliśmy to spokojnie, we wzorowym porządku, jak najlepsze wojsko. dowodzóne przez wytrawnych wodzów.

Zbliża się jednak moment, gdy na skró-¹ concj linji frontu gospodarczego musimy

się zatrzymać, przegrupować i rozpocząć planowo ofenzywę w celu zdobycia najkorzystniejszej pozycji na terenie produkcji i wymiany międzynarodowej. Ten wysiłek czeka nas w najbliższej przyszłości.

Musimy go podjąć i kontynuować z taką samą kęnsekwencją. ostrożnością i przezornością, jaka nam'towarzyszyła przy obronie stałości naszej waluty złotej.

Albowiem musi nam dzisiaj zależeć nie na przetrwaniu, lecz na przezwyciężeniu ciężkiej sytuacji finansowo-gospodarczej.    .

Przezwyciężenie wymaga ducha inicjatywy. Duchem inicjatywy musimy natchnąć całe społeczeństwo. Duch inicjatywy gospodarczej, zdobyte doświadczenie w ciągu-ostatnich lat oraz dobry pieniądz, jako stały miernik wartości — stanowią nasz niezawodny oręż w zmaganiu się z trudnościami dzisiejszej koniunktury ekonomicznej.

Auton] Anusz.

i