374
Andrzej DOBROWOLSKI
Ewolucja przyrządów pomiarowych następowała wraz z rozwojem nauki i techniki. Zmianie ulegały zarówno sposoby przetwarzania sygnału, metody konstruowania przyrządów, jak i sposoby korzystania z urządzeń pomiarowych oraz stopień ich wzajemnej integracji. Pierwszą generacją przyrządów pomiarowych były tradycyjne, sterowane ręcznie, przyrządy analogowe. Odczyt wyniku przez użytkownika polega na porównaniu stopnia wychylenia się wskaźnika z odpowiednią skalą. Wprowadzenie bloku cyfryzacji sygnału doprowadziło do powstania przyrządów drugiej generacji. W przyrządach cyfrowych wyeliminowany został subiektywizm odczytu wyniku, lecz nadal pozostał ręczny sposób sterowania przyrządem.
Jako przyrządy trzeciej generacji można traktować przyrządy „systemowe”, które oprócz pracy w trybie autonomicznym jako samodzielne urządzenia pomiarowe mogą być zdalnie sterowane dzięki wyposażeniu ich w kanały cyfrowej komunikacji zewnętrznej. Sterowanie takich przyrządów odbywa się poprzez odpowiedni interfejs, najczęściej poprzez przesyłanie z urządzenia sterującego pracą przyrządu (komputera) zestawu instrukcji sterujących do interpretera tych komend w przyrządzie. Standaryzacja interfejsów znacząco wpłynęła nie tylko na dalszy rozwój i ewolucję przyrządów pomiarowych, lecz również na upowszechnienie się systemów pomiarowych.
Ostatnią, czwartą generacją są przyrządy wirtualne. Przyrząd wirtualny jest rodzajem inteligentnego urządzenia będącego połączeniem odpowiednio dostosowanego sprzętu pomiarowego z komputerem ogólnego przeznaczenia i przyjaznym dla użytkownika oprogramowaniem, które umożliwia współprace z komputerem na zasadach takich jakby obsługiwano tradycyjny przyrząd autonomiczny [1]. Główną zaletą takiego rozwiązania jest elastyczność wynikająca z faktu, że o funkcjonalności urządzenia decyduje głównie oprogramowanie.
Prekursorem w dziedzinie przyrządów wirtualnych były dwie czołowe amerykańskie firmy zajmujące się miedzy innymi produkcją sprzętu pomiarowego (Hewlett-Packard) oraz oprogramowania związanego z pomiarami (National Instruments). Pierwsza z nich uznała, że przyrząd wirtualny to urządzenie wykorzystujące komputer do przetwarzania i wyświetlania wyników pomiarów. Druga nazwała przyrządem wirtualnym warstwę programową i sprzętową dodaną do komputera ogólnego przeznaczenia tak, aby użytkownik mógł współpracować z komputerem w taki sposób, jakby współpracował z przyrządem pomiarowym. Ta niejednoznaczność, a często i pewna niekonsekwencja w stosowaniu terminologii, doprowadziła do tego, że obecnie różne konfiguracje architektury przyrządów