8344044662

1.1 Etyka społeczna 17

kategorie osądu

DOBRO - ZLO		SPRAWIEDLIWOŚĆ - NIESPRAWIEDLIWOŚĆ
ETYKA INDYWIDUALNA		ETYKA SPOŁECZNA

Schemat 2: Etyka indywidualna i etyka społeczna

To, że etyka społeczna, w odróżnieniu od etyki indywidualnej, odnosi się do struktur instytucjonalnych, nie sprzeciwia się założeniu, że jako etyka ma ona na względzie praxis, bowiem tylko indywidualne osoby w ścisłym, moralnie istotnym sensie mogą działać. Z pewnością jej odniesienie do praktyki jest inne niż w przypadku etyki indywidualnej. Pytanie o sprawiedliwość społeczeństwa posiada sens tylko wówczas, gdy instytucje społeczne nie są raz na zawsze ustalonymi wielkościami, lecz mogą podlegać przekształceniom, zmianom, udoskonaleniom; właśnie dlatego etyka społeczna jest dyscypliną normatywną. Nie można jednak interpretować właściwości struktury społeczeństwa na wzór etyki indywidualnej. Uporanie się z wyzwaniami ekologicznymi, problemami bezrobocia oraz Trzeciego Świata nie leży w mocy poszczególnych osób. Rozwiązanie tych problemów możliwe jest raczej wyłącznie dzięki działalności, która ma charakter kompleksowego współdziałania między odpowiedzialnymi osobami z różnych obszarów społecznych.

Dlatego w sferze etyki społecznej moralne apele do pojedynczych osób są przeważnie mało skuteczne, poszczególne osoby są bowiem związane z danymi systemami reguł społecznych i same z siebie nie mogą nic zmienić (por. Homann/Blome-Drees 1992, 9-53). Obecnie zmiany zakładają w znacznym stopniu zwrócenie uwagi opinii publicznej przez liczne dyskusje na temat danej kwestii, które inicjują procesy współpracy prowadzące do przekształcenia odpowiednich instytucjonalnych struktur względnie systemów reguł. Tematem etyki indywidualnej jest stopień zaangażowania się poszczególnych osób w ten dyskurs i procesy współpracy. Wiodąca idea zaangażowania w zamierzone udoskonalenie danej sytuacji społecznej zakłada zasadniczo (przynajmniej implicite)

Wprowadzenie... 2