8473659392

przekład pism urzędowych może być zauto-matyzowany, ale istnieją rodzaje przekładu gdzie swoboda jest większa, paradygmaty bardziej rozbudowane, wybór wśród ich elementów mniej ograniczony, a różnorodność strategii tłumaczeniowych znaczna. Do tych rodzajów przekładu należy tłumaczenie metafor.

Nawet w przypadku zastosowania do danej analizy bardzo rozbudowanej klasyfikacji strategii tłumaczeniowych istnieje ryzyko rozwiązań, które pasują do więcej niż jednej kategorii. Co ważniejsze, w przypadku metafor mogą również wystąpić rozwiązania nie dające się wytłumaczyć opisowo. Decyzje tłumacza nie zawsze są świadome czy racjonalne. Jednakże pewne rozwiązania zdarzają się częściej niż

Badania nad strategiami w przekładzie często sprowadzają się do analizy problemów z brakiem ekwiwalencji. Teoria przekładu wymienia osiem strategii radzenia sobie z brakiem ekwiwalencji na poziomie słowa czy frazy. Wszystkie propo-nowane rozwiązania powodują stratę w procesie przekładu. Tekst docelowy traci na dokładności (użycie słów bardziej ogólnych, mniej ekspresywnych, nienacechowanych, ekwiwalentów kulturowych) bądź też zmniejsza się komfort odbioru tekstu, ponieważ audytorium musi korzystać z przypisów (strategia tłumaczenia przez zapożyczenie i przypis wyjaśniający). Inne strategie są, mówiąc wprost, przykładem pójścia na łatwiznę (opuszczanie niewygodnych fragmentów) bądź, jak parafraza, wydłużają niepotrzebnie tekst docelowy. Ten problem jest szczególnie ważki w przypadku metafor.

Wnioski końcowe

Wyrażenia metaforyczne pojawiają się stosunkowo rzadko w tekstach pisanych, natomiast w mowie używane są dosyć często. Przekład wyrażeń metaforycznych z języka pierwszego na drugi, trzeci i/lub czwarty wymaga znajomości realiów kulturowych owych obszarów językowych, bez czego nie jest możliwa realizacja tłumaczenia. Nie wszystkie metafory występują w innych językach, lub mają swoje ekwiwalenty. Dlatego trzeba używać tu technik omówienia, zastąpienia lub zamiany.

Przekład nie jest klasycznym przykładem komunikacji; tym różni się od tekstu oryginalnego w języku docelowym. Przekład ma charakter interpretacji - tłumaczenia są przecież wersjami tekstu oryginalnego. Stąd też ich powstawanie musi odbywać się w oparciu o pewne reguły. I to dotyczy metafor również.

Bibliografia (uproszczona):

Arabski, J., Studies in Foreign Language Learning and Teaching, PARA, Katowicel998.

Bralczyk, J., Tablica z Macondo albo: Najkrótsza poetyka normatywna na użytek własny, w sześciu literach bez znaków diakrytycznych, z dygresjami motoryzacyjno-metafizycznymi, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1989.

Michalewski, K, Współczesna Leksyka, part one and two, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2001.

Mioduszewska, E., Relevance Studies in Poland, volume 1, Uniwersytet Warszawski,

Warszawa 2004.

Schlauch, M.,, The English Language in Modem Times, PWN, Warszawa 1993.

Stała M., Metafora w liryce Młodej Polski, Warszawa 1988.

Widawski, M., Nowy Słownik Slangu I Potocznej Angielszczyzny, L&L, Gdańsk 1998.

15