8473659839

90 Jan M. Zając, Kamil Rakocy_

Odnośniki we wpisach niekoniecznie muszą oznaczać ważne relacje społeczne, zwłaszcza gdy chodzi tylko o incydentalne wskazania na źródło informacji. Co więcej, mogą to być nie tylko relacje pozytywne, lecz także na przykład wyśmiewanie czy krytykowanie. O tym, że relacje istnieją na pewno, można jednak mówić wtedy, kiedy odwołania są wielokrotne czy odwzajemniane. W przypadku sieci odnośników w treści szczególnie wskazane wydaje się zejście na poziom analizy treści.

Identyfikacja sieci tworzonych poprzez komentarze jest najbardziej skomplikowana i w największym stopniu uzależniona od przyjętych rozwiązań technicznych i oprogramowania błoga. Po pierwsze, zdarza się, że w komentarzach są umieszczane odnośniki do stron lub blogów autorów komentarzy. Po drugie, niektóre platformy blo-gowe wymagają zalogowania przed skomentowaniem, login zaś może zdradzać adres błoga komentatora. Po trzecie wreszcie, pomimo braku wskazówek zrozumiałych dla osób postronnych, autor błoga może doskonale wiedzieć, kto komentuje. Nawiasem mówiąc, w związku ze specyfiką internetowej anonimowości laka osoba może się wydawać znajoma, choć jednocześnie brakuje wskazówek umożliwiających jej identyfikację⁴⁰. O ile przy pierwszym sposobie komentowania dane można zebrać w sposób automatyczny, o tyle przy drugim będzie to co najmniej trudne, a przy trzecim - niemożliwe.

Zebranie danych i interpretacja sieci opartych na komentowaniu będzie trudniejsza niż w przypadku sieci blogrolla czy linków w treści. Komentowanie jest jednak bardzo ważnym wyróżnikiem blogów i umożliwia dwuslronność relacji między nadawcą a odbiorcą. Możliwość komentowania wpisów zależy od decyzji blogera, ale wyniki badań pokazują, że zdecydowana większość ją dopuszcza⁴¹. Badanie interakcji w komentarzach pozwala na uchwycenie obszaru życia społeczności, który nie jest odzwierciedlony w blogrollu i permalinkach⁴². Można także spekulować, że interakcje w komentarzach wpływają na tworzenie sieci blogrolla czy odnośników we wpisach. Często właśnie komentowanie jest początkiem znajomości w blogosferze, sposobem zwrócenia uwagi. Może to być później udokumentowane poprzez wskazanie czyjegoś błoga lub strony we wpisie albo też zaznaczenie „stałej” relacji w blogrollu.

Na marginesie opisu różnych sieci w blogosferze trzeba dodać, że ważnym wymiarem analiz relacji tego rodzaju jest to, czy wiążą się one również ze znajomością osobistą. Kontakty w blogosferze mogą wynikać ze znajomości spoza cyberprzestrzeni, być jej początkiem lub też ograniczyć się jedynie do kontaktów w Internecie. Choć wraz z upowszechnianiem się Internetu służy on obecnie przede wszystkim jako dodatkowy kanał łączności z osobami, z którymi mamy też kontakty na innych ptaszczy-

^4,1 Por. P. Mazurek, Anatomia internetowej anonimowości, [w:] D. Batorski, M. Marody, A. Nowak (red.), Społeczna przestrzeń Internetu, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa 2006, s. 79-90.

87% w badaniu: A. Lenhart i S. Fox, Bloggers. A Portrait..., jw. i aż 97% w badaniu: J. Schmidt, Blogging Practices in tlte Gennan-Speaking..., jw.

⁴‘ N.A. Hasan, L. Adamie, Lxpressing Social..., jw.