8504862348

Czy Ukraina

podąży śladami Polski?

Wobec niedostatku literatury ekonomicznej w tym obszarze wiedza, a raczej obiegowe opinie w polskim społeczeństwie na temat stanu gospodarki i warunków życia ludności Ukrainy opierają się często na niepełnych, pozbawionych dogłębnej analizy doniesieniach medialnych. Te zaś przedstawiają Ukrainę jako kraj niestabilny

poglądy zwolenników zbliżenia z Rosją oraz orientacji proeuropejskiej, a niskie dochody obywateli kontrastują z niewyobrażalnym bogactwem wąskiej grupy oligarchów. Czy

kierunku transformacji Ukrainy? Dlaczego Polska osiągnęła zdecydowanie lepsze efekty gospodarcze i czy zasadne byłoby korzystanie przez władze Ukrainy z doświadczeń

i wiele innych pytań dotyczących fundamentalnych problemów społeczno-ekonomicznyd

przez pracowników Katedry Ekonomii Stosowanej w dniu 27 września 2008 r.

Dariusz Firszt

I ^ projektu badawczego pod tym I samym tytułem, realizowanego M przez polsko-ukraiński zespól pod kierunkiem prof. dr. hab. Michała Gabriela Woźniaka. Trzon tego zespołu stanowili pracownicy Katedry Ekonomii Stosowanej UEK oraz Katedry Ekonomii Międzynarodowej Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu Ekonomicznego (KNEU) na Ukrainie. Do współpracy zaproszeni zostali również przedstawiciele innych ośrodków naukowych: UW, UJ, Politechniki Rzeszowskiej oraz Instytutu Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur. Temat zyskał uznanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, czego wyrazem było przyznanie środków na jego realizację w ramach 33. konkursu projektów badawczych (grant nr N N1I20824 33). Debata, zgodnie w ustalonym harmonogramem, stanowiła okazję do spotkania wszystkich wykonawców projektu, omówienia uzyskanych wyników oraz uzgodnienia wniosków z nich wynikających.

Pierwotnie planowano, iż debata odbędzie się na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Jednakże na skutek zaangażowania Marszalka Województwa Podkarpackiego Zygmunta Cholewińskiego jako miejsce obrad wybrano salę konferencyjną Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie. Decyzja ta miała wymowę symboliczną, jako że Rzeszów jest stolicą regionu najbardziej zainteresowanego budowaniem trwałych podstaw polsko-ukraińskiej współpracy.

Zgodnie zzalożeniami twórców projektu, jego prawdziwa wartość ujawni się tylko wówczas, gdy efekty prac zespołu zostaną szeroko upowszechnione. Niniejsza debata stała się okazją do realizacji tego zamierzenia. Stąd też lista uczestników nie ograniczała się do wykonawców projektu. Zaproszenia skierowano do instytucji odgrywających ważną rolę w procesie pogłębiania relacji polsko-ukraińskich i spotkały się one, ku zadowoleniu organizatorów, z pozytywnym oddźwiękiem. W spotkaniu wzięli zatem udział m.in.: przedstawiciel władz rektorskich UEK: prof. dr hab. JanTargal-ski, reprezentanci władz rektorskich Uniwersytetu Rzeszowskiego, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Konsulatu Ukrainy oraz Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie. W debacie udział wzięła większość polskich uczestników projektu. Zespól ukraiński reprezentowali: prof. Viktor Chuzhikov, prof. Tetiana Tsygankova, obecni byli również przedstawiciele innych ukraińskich uczelni, nie-biorący bezpośrednio udziału w realizacji tematu.

Powodem szczególnego zadowolenia organizatorów debaty było zainteresowanie ze strony Kancelarii Prezydenta RR reprezentowanej przez prof. Andrzeja Zybertowicza, doradcę prezydenta ds. bezpieczeństwa. Otwierając obrady, przekazał on słowa uznania Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego dla tego projektu naukowego. Zaznaczył, iż prezydent szczególną uwagę przywiązuje do polityki wschodniej, stanowiącej klucz do bezpieczeństwa naszego kraju oraz zrównoważonego rozwoju UE. W tej polityce podstawową rolę, ze względu na swój wielki potencjał, odgrywa Ukraina. Trwałe rozwiązania polityczne nie są jednak możliwe, jeżeli nie towarzyszy im współpraca ekonomiczna i kulturalna. Stąd też niniejszy projekt badawczy należy uznać za istotny element nadawania rzeczywistej, codziennej treści polityce wschodniej. Przyczyniając się do wzajemnego zrozumienia może on stanowić podstawę dla współpracy biznesowej.

Zasadniczą część debaty, przebiegającej pod przewodnictwem prof. M. G. Woźniaka oraz prof. V. Chuzhikova, rozpoczęły wystąpienia wykonawców projektu, relacjonujące wyniki uzyskane na poszczególnych etapach badań. Ponieważ spotkanie zorganizowano według formuły okrągłego stołu, punkt ciężkości położono na dyskusję, tym samym prezentowane referaty ograniczały się do syntetycznego ujęcia czterech głównych części projektu, mianowicie:

■    przybliżenia teoretycznych podstaw konwergencji,

• naświetlenia ewolucji modelu gospodarcze-

■    pokazania ewolucji modelu gospodarki Ukraińskiej,

■    przedstawienia wyników badań empirycznych nad konwergencją tych gospodarek.

Z przedstawionych dociekań wyniknęła diagnoza z gruntu niekorzystna dla Ukrainy. Okazało się bowiem, że w analizowanym okresie (1990— 2006) dominowały tendencje dywergencyjne między tymi krajami. Świadczą o tym m.in. następujące fakty: w Polsce recesja transformacyj-

12