Anna Gomola, Małgorzata Rygielska, Poradnik dla osób, wybierających...
W drugiej części, zatytułowanej Podręczniki dla młodzieży (szkolnej), Karłowicz przyporządkował wskazane lektury nauczanym przedmiotom:
w porządku abecadłowym przedmiotów, wyliczam pomoce naukowe do poznania: l) Rzeczy polskich (gramatyka, wypisy, słowniki, stylistyka, dzieje narodu i piśmiennictwa); 2) Nauki religji; 3) Dziejów powszechnych; 4) Przyrodnictwa; 5) Matematyki; 6) Geografji; 7) Języków: francuzkiego, niemieckiego, angielskiego i włoskiego; podręczniki zaś i w ogóle pomoce naukowe do nauki języków starożytnych (łacińskiego i greckiego) wyliczam szczegółowo, aby dać poznać ten dział literatury naszej pedagogicznej, zgoła prawie nieznany w wielu prowincyach, a wcale dobrze ilościowo i jakościowo się odznaczający; wreszcie 8) Sztuk pięknych (rysunku i muzyki); (s. 7).
We Wstępie zaznaczył: „broszura moja nie ma pretensyi być wyczerpującym spisem bibliograficznym literatury dziecinnej, ani tern mniej ostatecznym wyrokiem krytyki o niej”; (s. 6). Przyznał też, że wiele zapisów sporządzał z pamięci, pozbawiony dostępu do wszystkich wskazanych w Poradniku... dzieł, a opinie wyraził tylko o tych, które znał z bezpośredniej lektury. Celowo zawężony wybór prac konsultował z innymi osobami - nie wspomina ich imion ani nazwisk, zapewnia jednak o ich kompetencji41. Poprosił również o pomoc w udoskonaleniu Poradnika... czytelników (przede wszystkim jednak „autorów i nakładców”). Chciał, by nadsyłali uwagi i sugestie, a także - niewymienione w broszurce książki i pisma, po to, by dzięki ich pomocy, mógł uwzględnić je w kolejnym, poszerzonym wydaniu. Planował bowiem zamieszczony w Poradniku... spis lektur dla młodego czytelnika uzupełniać na bieżąco, by pozostawał on wciąż aktualny i użyteczny:
Wiele rzeczy niewątpliwie opuściłem. Upraszam przeto panów autorów i nakładców, aby raczyli nadsyłać mi wskazówki, a jeśli można i same pisma do przejrzenia, iżbym mógł o opuszczonych dziełach uczynić wzmiankę w drugiem wydaniu tej broszury, które za rok uskutecznić zamierzam, chcąc tym sposobem podawać co roku inwentarz naszych zasobów pedagogicznych. Adresować proszę do księgarni E. Orzeszkowej i S-ki w Wilnie; (s. 8).
(obejmuje osiem 8 poddziałów), 4) dla dzieci do lat 12 (dwa poddziały: teksty polskie i tłumaczenia), 5) dla starszych (dwa poddziały: jak wyżej), 6) poezje i pieśni, 7) dziełka naukowo-popularne i podróże, 8) gry pedagogiczne.
41 „Tu jednak przeważnie nie wymieniam wszystkich książek odpowiednich, uważając to za rzecz zgoła niepożyteczną, lecz podaję tylko tytuły tych, które, wedle zdania kompetentniejszych odemnie przyjaciół, mogą być uważane za najlepsze”; (s. 7). Na ten fragment powołuje się również w omówieniu Poradnika... Włodzimierz Spasowicz.
101