8565557844

RECFNZJE 1 PRZEGLĄDY PIŚMIENNICTWA 59

Funkcje biblioteki publicznej dla dzieci i młodzieży (s. 7-12). Poza tą Autorką w zbiorze znajdują się teksty L. Pęskiej, D. Swierczyńskiej-Jelonek, R. Mieszczuka, W. Płockiej, Z. Sierykow, M. Kurys.

Instytut Książki i Czytelnictwa BN opracował 14-ty już spis książek przestarzałych z literatury społeczno-politycznej i ekonomicznej [8]. Wojewódzkie biblioteki publiczne nadesłały wykazy zawierające łącznie 39 073 pozycje. Po weryfikacji, okazało się, że tylko 5617 wydań to rzeczywiście pozycje nieprzydatne, głównie przestarzałe, których usunięcie ze zbiorów nie przyniesie nikomu szkody. Redaktorzy spisu zalecają jednocześnie, by wycofywane pozycje przeznaczać w miarę możliwości do wymiany międzybibliotecznej, w ostateczności oddawać na makulaturę. Przeglądając wykaz ma się pewność, że większość wymienionych w nim pozycji spotka to drugie rozwiązanie. Na przemiał trafią więc zgodnie dzieła polityków, reporterów, dziennikarzy, pisarzy, naukowców różnych orientacji.

Książka A. Żbikowskiej-Migoń [9] poświęcona jest prapoczątkom bibliologii. Doszukiwano się ich zazwyczaj w bibliografii - zarówno w praktycznej działalności, jak i refleksji teoretycznej. W XVIII w. istniał nurt badań historycznych nad książą, którego wpływ na kształt przyszłej nauki o książce — wg Autorki nie był dotychczas doceniany. Aby go jednak udowodnić Autorka stara się przeprowadzić „naukoznawcze studium dawnej historiografii książki" (s. 6). Uwzględniając „tylko wybrane wątki, ukazujące powiązania (...) z kształtującą się ogólną nuką o książce" (s. 7). Praca składa się z 7 rozdziałów: I. Od praktyki do nauki: życie książki w XVIII w. jako podłoże naukowej refleksji nad książką (s. 21-50). II. Wiedza o książce i jej dziejach w nauce X VIII w. (s. 2 i-50). 111. Wśród XVIII-wiecznych prekursorów historiograjii książki. Próba opisu zbiorowości (s. 51-78), IV. Książka i jej składniki jako przedmiot historycznych badań biblioloyicznych w XVIII w. (s. 79-112), V. Historia drukarstwa w X VI11-wiecznym piśmiennictwie bibliologicznym (s. 113-174), VI. Dzieje obiegu i użytkowania książki w piśmiennictwie bibliologicznym XVIII w. (s. 125-230), VII. Próba oceny X VI11-wiecznej historiograf ii książki jako dyscypliny u progu dojrzałości (s. 231-251); na końcu książki zgrupowano przypisy do całości tekstu (s. 252-315), po nich następuje Aneks z XVII-I-wiecznym piśmiennictwem z zakresu historii książki (s. 316-384) oraz Indeks nazwisk (s. 385-397).

Praca J. Wojakowskiego [10] poświęcona jest dziejom oświeceniowej Biblioteki Królewskiego Korpusu Kadetów. Wraz z likwidacją Szkoły Rycerskiej w 1794 r. księgozbiór zmieniał właścicieli (był własnością Liceum Warszawskiego a później Uniwersytetu Warszawskiego), uległ też częściowemu rozproszeniu. Stąd odtworzenie zawartości zbioru jest utrudnione. Odzwierciedlał on zapewne wysoki poziom szkoły , i nowoczesne tendencje nauczania. Część druków pochodziła z produkcji wydawniczej własnej Drukarni Korpusu Kadetów w Warszawie. Dzisiaj książki z biblioteki Szkoły Rycerskiej znajdują się w 8 bibliotekach krajowych. Monografia książnicy składa się z dwóch części: 1. Biblioteka Szkoły Rycerskiej (s. 17-160) — „stanowi wynik przeprowadzonych badań, w których wykorzystane zostały rękopiśmienne materiały archiwalne (...) oraz drukowane materiały źródłowe (...) stanowiące podstawę rekonstrukcji zawartości księgozbioru (...)" (s. II); 2. Próba rekonstrukcji księgozbioru Szkoły Rycerskiej (s. 163-274) — to wykaz druków, które znajdowały się w bibliotece. Nadto pracę uzupełnia 7 aneksów (s. 277-289), wykazy skrótów (s. 13-14), źródeł archiwalnych (s. 290-291), drukowanych materiałów źródłowych (s. 292-300), indeks osób (s. 301-329), srreszczenia (s. 330-333) i Wstęp odautorski (s. 7-12).

Pełna naukowa ocena wszechstronnej działalności Karola Estreichera, jednej z najbardziej znanych postaci polskiego bibliotekarstwa, czeka wciąż na swego autora. Maria Magdalena Biernacka dokonała charakterystyki 6-letniej (1862-1868) pracy dydaktycznej K. Estreichera w Szkole Głównej w Warszawie [11]. Jak sama pisze we Wstępie: „Niniejsza praca dotyczy jednej ze sfer różnorodnej aktywności Estreichera w czasie jego pobytu w Warszawie — wykładów z bibliografii w Szkole Głównej, które stanowią w pełni rozbudowaną syntezę bibliologii jako dyscypliny naukowej i dydaktycznej, jako naukowej podstawy praktyki bibliograficznej i bibliotekarskiej" (s. 12). Estreicherowskie rękopisy notatek do wykładów z bibliografii odnalezione w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu posłużyły do analizy poglądów K. Estreichera na bibliografię, oceny poziomu merytorycznego wykładów oraz charakterystyki warsztatu metodycznego wykładowcy. Praca, poza Wstępem (s. 7-13), składa się z 7 rozdziałów: I. Wykładowcy bibliografii w Polsce przed 1865 r. (s. 15-24), II. Analiza formalna rękopisu wykładów (s. 25-44), III. Analiza rzeczowa rękopisu wykłculów (s. 45-125), IV. Koncepcja bibliografii w wykładach