8598054986

Rozdział 1. Ogólne zasady sporządzania leku recepturowego

ści bakterii i grzybów w poszczególnych preparatach [3].

Powyższe kryteria stanowią podstawę do określenia miejsca wytwarzania danej postaci leku i sposobu jej wykonania. Zwiększenie wymagań dotyczących jakości postaci leku wymusza konieczność doskonalenia pracy recepturowej oraz zastosowania nowych rozwiązań w tym zakresie.

Pomieszczenia i wyposażenie

Miejsca do sporządzania leków recepturowych powinny być wydzielone z zespołu pozostałych pomieszczeń apteki. Dotyczy to szczególnie sporządzania preparatów jałowych. Pomieszczenia, w których sporządza się leki recepturowe oraz wykonuje się czynności pomocnicze bezpośrednio związane z wykonaniem leku, stanowią przestrzeń podlegającą kontroli mikrobiologicznej.

Naczynia i urządzenia używane do sporządzania leku recepturowego i aptecznego powinny być dostosowane do rodzaju i ilości wykonywanego leku. W celu zapewnienia odpowiedniej jakości leku należy utrzymywać je w idealnej czystości i co pewien czas kontrolować pod względem prawidłowości działania (okresowa walidacja urządzeń). Zasadnicze przeznaczenie naczyń i urządzeń wiąże się z takimi czynnościami, jak: ważenie, rozdrabnianie, mieszanie, ogrzewanie, rozdzielanie do bezpośrednich opakowań.

Ważenie

Ważenie jest podstawową czynnością w wykonywaniu leku w warunkach aptecznych. Obecnie stosuje się w tym celu dwa rodzaje wag: odważnikowe (szalkowe) i elektroniczne. W zależności od zakresu pomiarowego wyróżniamy kilka typów każdego rodzaju wag.

Zastosowanie elektronicznych wag aptecznych stanowi postęp w tym zakresie. W pracy recepturowej używa się zasadniczo trzy typy wag elektronicznych o maksymalnym obciążeniu do 50 g, 100 g i 2000 g. Podczas odważania poszczególnych składników leku recepturowego należy mieć na uwadze wszelkie zasady postępowania lege artis, zapewniające prawidłowe sporządzanie leku.

Inne czynności, jak rozdrabnianie, mieszanie, ogrzewanie, rozdzielanie do bezpośrednich opakowań omówiono w kolejnych rozdziałach przewodnika dotyczących poszczególnych postaci leku recepturowego.

Substancje

Substancje używane do sporządzania leku recepturowego powinny być w odpowiedni sposób przechowywane, zabezpieczone przed wpływem czynników zewnętrznych, a także we właściwy sposób oznakowane.

Farmakopea Polska wprowadza podział substancji na bardzo silnie działające (wykaz A), silnie działające (wykaz B) oraz środki odurzające (wykaz N). Pozostałe określa się mianem substancji słabo działających [4].

Oznakowanie naczyń do przechowywania substancji powinno być zgodne z wykazem podanym w Farmakopei Polskiej: