870126692

Przedstawiciel nauk ekonomicznych - T.Borys, znany jako autor konstrukcji systemu pojęć istotnych dla teorii jakości, w swoich pracach¹³, na podstawie analizy definicji jakości występujących w literaturze, wysuwa tezę, iż kryterium podziału wszystkich definicji sprowadza się do dwóch podstawowych interpretacji pytania: ,jaki jest obiekt (wyrób, usługa) czy zbiór obiektów?”. Wyróżnia on zatem w całym zbiorze definicji jakości dwie jej podstawowe interpretacje:

1.    wartościującą (hierarchiczną, komparatywną, oceniającą, aksjologiczną, preferencyjną) - bezpośrednie lub pośrednie wiązanie pojęcia jakości ze sformułowaniem wymagań stawianych przez użytkownika - treść pytania dotycząca jakościowego aspektu obiektu eksponuje ocenę obiektu (,jaka jest ocena obiektu lub zbioru obiektów”), a jakość rozumiana jest jako zbiór cech, których wartości opisują naturę względnie jednorodnego zbioru obiektów,

2.    opisową (deskryptywną, niewartościującą) - przez pytanie ,jaki jest obiekt (wyrób, usługa)” rozumie się pytanie: ,jaka jest istota obiektu (wyrobu, usługi)” - treść pytania eksponuje rozpoznanie natury obiektu, natomiast jakość określana jest jako wektor wartości cech jakościowych odnoszących się do konkretnego obiektu.

Jakość w ujęciu opisowym i wartościującym została przedstawiona na

rys 2.

D.A.Garvin podaje z kolei przyczyny, dla których jakość może mieć

różne znaczenie w zależności od kontekstu. Jego podejście do interpretacji

1)    jakość bezwzględna (jakość rozumiana jako synonim wrodzonej doskonałości) - ujęcie transcendentalne,

2)    jakość zorientowana na wyrób (pewna liczba pożądanych cech, charakterystyk technicznych czy atrybutów) - ocena tak rozumianej jakości posiada walory obiektywności,

3)    jakość zorientowana na użytkownika (przydatność do użytkowania) -ocena tak rozumianej jakości jest subiektywna,

4)    jakość zorientowana na wytwarzanie (zgodność z wymaganiami, ze szczegółowymi opisami procedur i norm),

5)    jakość zorientowana cenowo (satysfakcja stosownie do ceny, ocena wartości).

¹³    T.Borys, Kategoria jakości w statystycznej analizie porównawczej, AE, Wrocław 1984 oraz T.Borys, Jakość i system terminów pochodnych, w: „Normalizacja” 1985, nr 8-9.

¹⁴    D.A.Garvin, Managing Quality Edge, Free Press, Nowy Jork 1984.

16