8658359994

30 ARTYKUŁY

inwentarzowej). Odkupienie dzieła lub wpłacenie na konto biblioteki kwoty stanowiącej ekwiwalent szkody nie zwalnia czytelnika od zapłacenia kary umownej w zastrzeżonej na taki wypadek wysokości, o ile zapłacenie takiej kary przewidziane zostało postanowieniami regulaminu bibliotecznego.

Czytelnik może — w wypadku roszczeń biblioteki o naprawienie szkody — podnieść, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania do terminowego i w etanie' nie pogorszonym zwrotu dzieła jest następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi, a także których nie mógł przewidzieć. Jeżeli takie stwierdzenie czytelnika bę-•dzie wiarygodne i udokumentowane, biblioteka nie będzie miała podstaw do domagania się zwrotu wypożyczonego dzieła ani też zapłacenia kwoty stanowiącej równowartość poniesionej przez zakład szkody; w takiej sytuacji przepisy prawne chronią czytelnika (art. 471 k.c.). Do spraw takich należy podchodzić zawsze bardzo rozważnie i zawsze mieć na uwadze dobro biblioteki i bibliotekarski obowiązek zorganizowania właściwej pieczy nad powierzonymi materiałami bibliotecznymi; w tym aspekcie należy zawsze przeanalizować każde tego rodzaju oświadczenie (czytelnika. W swej praktyce zawodowej autor spotkał się m.in. z taką sytuacją, kiedy czytelnik domagał się zwolnienia z zobowiązania zwrotu •dzieła, które zostało mu skradzione z samochodu, a więc — jego zdaniem — zaginęło w okolicznościach, za które odpowiedzialności nie ponosi. Biblioteka uznała wówczas, że żądanie czytelnika jest bezzasadne, samochód nie jest właściwym miejscem do przechowywania materiałów ■bibliotecznych, a czytelnik nie dopełnił obowiązku zapewnienia właściwej opieki wypożyczonemu dziełu, i zobowiązała go do zapłacenia stosownego odszkodowania.

Rewers biblioteczny, to — jak już wskazano — dowód zawarcia umowy użyczenia; może on być zwrócony czytelnikowi dopiero w momencie ■oddania wypożyczonych materiałów bibliotecznych czy też po zaspokojeniu roszczeń biblioteki o naprawę spowodowanej szkody.

Rewers stanowi dokument, który pozwala bibliotece na skuteczne •działania, których wynikiem jest wyegzekwowanie zwrotu dzieła, odkupienia dzieła lub też zapłacenia odpowiedniej kwoty odszkodowania i kary umownej. W sytuacji, kiedy niesumienny czytelnik nie reaguje na monity, biblioteka, dążąc do ostatecznego załatwienia sprawy i odzyskania wypożyczonych materiałów bibliotecznych względnie do ściągnięcia odpowiedniej kwoty stanowiącej faktyczną wartość zagubionych lub zniszczonych materiałów oraz kary umownej, powinna wysłać na adres •czytelnika (za dowodem doręczenia) tzw. wezwanie ostateczne. Jest to pismo wzywające czytelnika do zwrotu materiałów bibliotecznych w określonym ściśle terminie a także informujące, że w wypadku zagubienia lub zniszczenia dzieła należy w tym samym terminie odkupić dzieło lub ewentualnie inne pozycje dostępne na rynku księgarskim, wska-