8658359237

524

Recenzje

być 1 : 5000, jak tego chciała większość resortów czy 1 : 10 000, czy wreszcie, jak tego chce Urząd — 25% obszaru w pierwszej, a 75% w drugiej z tych skal. Sprawa dalszego rozwoju mapy jest tym bardziej niejasna, że jak to podkreśla sam sprawozdawca, brak jeszcze dla jej wykonania dostatecznej ilości sprzętu i przyrządów; rozpoczęte w r. 1957 na większych obszarach zdjęcia dla potrzeb rolnictwa obejmują tylko „podkład sytuacyjny", a więc mapa wykonywana jest na razie... bez rzeźby!

Zarysowany przez sprawozdawcę plan „w zakresie kartografii ogólnej" jest raczej ogólnikowy. Wspomniane są w nim „atlasy i mapy... dla szkół", „seria ściennych i podręcznych map Polski i świata ogólnych i problemowych", seria map regionów Polski, geograficzny atlas świata, popularny atlas kieszonkowy, atlas samochodowy Polski, plany miast, mapy podkładowe do użytku służbowego oraz mapy turystyczne; jedynie w dziedzinie tych ostatnich sprawozdanie wymienia konkretnie te mapy, które mają być wydane w pierwszej kolejności (Jeziora Mazurskie, Karkonosze, Góry Świętokrzyskie).

Sprawozdanie zamykają rozważania dotyczące kwestii kadr wykonawczych oraz najbliższych specjalnych zadań resortu.

Poniekąd uzupełnienie tego generalnego sprawozdania stanowi zamieszczony w dodatku do zeszytu 7 („Biuletyn Instytutu Geodezji i Kartografii" s. 287—288) artykuł St. H i 1 d t a pt. Dotychczasowe prace i zamierzenia na najbliższą przyszłość Zakładu Kartografii Instytutu Geodezji i Kartografii, gdzie przedstawione są dotychczasowe poczynania i obecnie prowadzone studia w tej fachowo-badawczej pracowni.

W zeszycie 5 „Przeglądu" (s. 185—189), W. Maculewicz i Br. R i c h 1 i n -g o w a podają w artykule pt. Międzynarodowa mapa świata w skali 1 : 1 000 000, podług źródeł, które cytują gdzie indziej^{1 2}, zarys historii mapy do chwili wybuchu II wojny światowej, dalej krótkie wiadomości o wydawnictwach kartograficznych ją uzupełniających, następnie szczegółowy opis typowego arkusza mapy i wreszcie dane o powojennych losach mapy. Do artykułu dołączony jest skorowidz wydanych arkuszy mapy skopiowany z wydawnictwa amerykańskiej służby kartograficznej; skorowidz ten pod niejednym względem jest nieścisły³. Wkład Polski w mapę międzynarodową omawia W. Maculewicz w artykule pt. Udział Polski w wykonaniu Międzynarodowej Mapy Świata, zamieszczonym w zeszycie wcześniejszym (nr 3, s. 110—113), ale stanowiącym właściwie dalszy ciąg artykułu z zeszytu 5. W zeszycie 3 podana jest też literatura, na której oparte są oba artykuły, a o której w zeszycie 5 brak jest wzmianki.

W zeszycie 7 na s. 262—265 W. Kaprowski omawia wykonane dotychczas w NRF prace nad nową niemiecką mapą 1 : 100 000 (pt. „Nowa niemiecka mapa topograficzna"). Po II wojnie światowej, gdy zniszczona została większość rytych na miedzi oryginałów dawnej kreskowej Kartę des Deutschen Reiches, postanowiono nie wydawać jej już na nowo, a opracować zupełnie nowy typ mapy. Opracowanie odpowiedniego wzorca rozpoczęte zostało w r. 1948 i trwało lat pięć; przy tej okazji niemieccy kartografowie brali pod uwagę i osiągnięcia międzywojennej Polski (sprawozdawca cytuje ich opinię o tych osiągnięciach). Po ukazaniu się

1

   Zob. Pierwsze prace Państwowej Rady Mierniczej. „Przegląd Geograficzny" t. XX. 1946. s. 175.

2

   Zob. dalej.

3

   Zob. Grenacher. Die internationale Weltkarte 1 : 1 000 000 im Zeitgeschehen. Pet. Mitt. (Gotha) 101, 1957, s. 301, gdzie omówione jest sprawozdanie oparte na tymże skorowidzu.