8857685632

Teoria Marksa. Marks patrzy na stosunki międzynarodowe jako na przedłużenie, konsekwencje wewnętrznych stosunków, zwłaszcza klasowych poszczególnych państw. Ukrytym założeniem tej teorii jest przekonanie, że państwa prowadzą taką politykę, która jest w interesie klasy panującej. Jeżeli państwo dąży do rozszerzania posiadłości kolonialnych to dla tego, że taki jest interes klasy panującej. Ten sposób myślenia pochodzi z XIX wieku i trwa po dzisiaj zwłaszcza wśród radykalnych polityków .

II.    Objaśnianie stosunków międzynarodowych w kategoriach stałych relacjach sil.

Kierunek ten nazywa się często kierunkiem realistycznym. Teoretycy tego kierunku wychodzą z założenia, że istnieje jeden podstawowy interes każdego państwa, tzn. tym interesem jest bezpieczeństwo. Bezpieczeństwo państwa oznacza stworzenie takiej sytuacji, takiego układu sil, w którym nikt temu państwu nie może skutecznie zagrozić, tzn. odebrać terytorium, czy w jakikolwiek inny sposób ugodzić w jego interesy. W związku z tym państwa prowadzą taką politykę żeby maksymalizować swoje bezpieczeństwo. Maksymalizować swoje bezpieczeństwo tzn. zmniejszyć bezpieczeństwo innych. Bo jeśli ja zwiększam sw'oje bezpieczeństwo to mam taki potencjał siły, że jestem w stanie zagrozić innym. Zgodnie z tym kierunkiem stosunki międzynarodowe przyjmują wówczas ustawiczny, niekończący wyścig o uzyskanie maksymalnej przewagi. Jednak uzy skanie maksymalnej siły tylko częściowo może się dokonywać działaniami wewnątrz danego państwa.

III.    Wyjaśnianie stosunków międzynarodowych poprzez nacisk na stronę psychologiczna. Kierunek ten kładzie nacisk na psychikę, czyli na to, co myślą ludzie, zarówno obywatele jak i politycy. Ale trzeba tu odnieść pewne założenie. W psychologicznych teoriach międzynarodowych założenie jest takie, że między sposobem myślenia polityków, którzy podejmują decyzje, a sposobem myślenia obywateli istnieją związki. Na „dłuższą metę” nie jest możliwe by ci, którzy kreują politykę państwa szli w zupełnie inną stronę niż uczucia ogółu współobywateli. W teorii psychologicznej kładzie się nacisk w odróżnieniu od dwóch pozostałych teorii na sferę subiektywną, na to, co ludzie myślą, jak odczuwają, jakie są ich tradycje. Istotne jest to, że w stosunkach międzynarodowych nie wszystko da się wyjaśnić sferą psychiczną masową. Wiele zaś da się wyjaśnić na podstawie sfery psychologicznej przywódców, na podstaw ie tego jak przywódcy rozumieją stosunki międzynarodowe.

Są to trzy podstawowe kierunki wyjaśnień stosunków międzynarodowych, w kategoriach wewnętrznej struktury państwa ekonomicznej, społecznej, politycznej, w kategoriach stałych relacji sił i wreszcie w kategoriach psychologicznych. Nie trzeba między nimi wybierać, ale możemy wziąć pod uwagę ich założenia. Na określony fragment stosunków wpływa jedno, drugie, trzecie. Kierunki te możemy traktować jako wzajemnie uzupełniające się, może się okazać, iż w określonych przypadkach jedna teoria wyjaśnia lepiej niż druga.

Periodyzacja i ewolucja stosunków międzynarodowych.

Periodyzacja, czyli określenie barier czasowych. Jak stosunki międzynarodowe kształtowały się w czasie.

1648    - podpisanie i zawarcie pokoju Westfalskiego, kończącego wojnę 30-

letnią. Ustalono zasadę: „Cuius regio eios religio” (Czyje panowanie tego religia). Koncepcja równowagi sił międzynarodowych.