8658359264

536

Kronika

starczyć dziesięć rodzajów takich rastrów), a także możliwości laboratoryjnego badania używanych do prac kartograficznych folii plastycznych pod względem ich zdolności zachowywania swych rozmiarów w różnych warunkach temperatury i wilgotności (badania takie zostały podjęte przez brytyjskie Narodowe Laboratorium Fizyczne we współpracy z fabryką South Wales Chemical Works produkującą folię „Astrafoil").

Dalsze rozmowy dotyczące sprawy międzynarodowej organizacji kartograficznej zostały przeprowadzone w czerwcu 1957 r. w Bernie szwajcarskim i Lozannie¹. Brali w nich udział, prócz przedstawicieli instytucji wymienionych już wyżej, również delegat amerykańskiej wojskowej służby kartograficznej (Army Map Service, p. W i c k 1 a n d) oraz prof. E. I m h o f z Politechniki w Zurychu. Zespół ten przeprowadził wówczas wyczerpującą dyskusję, dotyczącą zarówno formy jaką powinna by przybrać organizacja, jak i pożądanego zakresu jej działalności.

W obu tych kwestiach opinie poszczególnych uczestników dyskusji znacznie się między sobą różniły. Przedstawiciel instytutu francuskiego widział potrzebę współpracy tylko w dziedzinach czysto technicznych, takich jak np. sposoby przygotowywania oryginałów przeznaczonych do druku, materiały kreślarskie, narzędzia grawerskie itp. Po szerszym jednak sformułowaniu potrzeb kartografii przez prof. Imhofa zebrani uznali, że współpraca obejmować powinna również i zagadnienia dotyczące metod i form opracowywania map, ich koncepcji, wspólnego języka znaków kartograficznych oraz źródłowego materiału kartograficznego.

Co się tyczy form organizacji, to okazało się, że jedynie w NRF i Belgii istnieją już samodzielne towarzystwa kartograficzne. W większości krajów reprezentowanych w dyskusji nie powstał nawet i zamiar zakładania takiego towarzystwa. Uznano więc, że wystarczyłoby, gdyby w krajach tych powstały narodowe komitety kartograficzne. W komitetach takich glos mogliby mieć zarówno kartografowie zawodowi, jak również naukowcy, pedagodzy, oraz kierownicy przedsiębiorstw (fabrykanci)². Każdy kraj powinien by jednak mieć swobodę wyboru takiej formy organizacji, jaka najlepiej odpowiada jego potrzebom. Przedstawiciele tych komitetów narodowych powinni wyłonić organ międzynarodowy, i to w pierwszej kolejności komitet europejski, z uwagi na znaczną ilość zagadnień i zainteresowań wspólnych dla szeregu krajów Europy. Z różnych stron (Niemcy, Szwajcaria, Szwecja) zwracano uwagę, że istniejące międzynarodowe organizacje nie reprezentują w dostatecznej mierze interesów kartografii. Jednak np. w Wielkiej Brytanii wypowiedziano się zdecydowanie przeciw tworzeniu nowej międzynarodowej organizacji, a w USA ³ wyrażono pogląd, że organizacja taka mogłaby powstać w ramach bądź Międzynarodowej Unii Geograficznej, bądź też Międzynarodowego Towarzystwa Fotogrametrycznego. Zapytywany przez dra Mannerfelta prof. A h 1 m a n n, prezes Międzynaródowej Unii Geograficznej, wyraził opinię, że w tym celu mogłaby być stworzona odrębna kartograficzna sekcja Unii.

Ostatecznie delegaci zebrani w Lozannie uchwalili wniosek, by „zalecić powołanie w każdym kraju własnych organizacji kartograficznych, a gdy one już powstaną — przystąpić do utworzenia międzynarodowego komitetu, złożonego z delegatów poszczególnych krajów, które zechcą się doń przyłączyć"; nie zakładać na razie międzynarodowego towarzystwa, o którym może być mowa dopiero, „gdy /udział różnych krajów w międzynarodowym komitecie przybierze znaczne rozmiary". Przedstawiciele Szwajcarii podjęli się nawiązania w powyższym celu kontaktów z Belgią, Austrią i Włochami, przedstawiciel Szwecji — z Norwegią i Danią, przedstawiciel USA — z różnymi krajami Ameryki. Przedstawiciel NRF zgłosił gotowość zorganizowania powielania sprawozdań i referatów przedstawionych na zebraniach organizacji — w Instytucie Geodezji Stosowanej we Frankfurcie nad Menem. Z NRF nadeszło też takie sprawozdanie i do Polski, z okazji współpracy podpisanego — na zlecenie IG PAN — w międzynarodowej bibliografii kartogra-*

1

   Bericht iiber die Besprechung zur Griindung einer „lnternationalen Gesell-schaft fur Kartographie^u am 5. Juni 1957 in Bern und am 6. Juni 1957 in Lausanne. Schweiz. Institut fur Angewandte Geodasie. Frankfurt a. M. (powielane: 1957).

2

   Opinia wyrażona przez przedstawiciela Wielkiej Brytanii (zob. tamże).

3

   Na zebraniu organizacyjnym. Zebrania takie odbyły się również we Francji, Niemczech i Szwajcarii.