Rozdział 1
Diagnoza w ergonomii nastawiona jest na rozpoznanie i określenie poziomu ergonomicznej jakości, zgodności systemu człowiek -technika - środowisko. Identyfikacja wszelkich elementów trójczłono-wego systemu, ich wzajemnych relacji, sprawność subsystemów, czynniki dyskomfortujące układ pracy to podstawowy cel diagnozy ergonomicznej stanowisk pracy. Jest to ten przejaw działań, który jest najlepszym obrazem działalności ergonomicznej.
Przedmiotem diagnozy w ergonomii są:
• Charakterystyki człowieka,
• Skutki aktywności roboczej: zdrowotne, biologiczne, psychologiczne, socjologiczne, techniczne,
• Maszyny, urządzenia, techniki pracy, technologie,
• Stanowisko pracy,
• Materialne środowisko pracy.
W zależności od przedmiotu diagnozy dobierana jest właściwa metodyka badania. Z jednej strony mamy do łącznego wykorzystania w ergonomii metody stosowane w naukach o człowieku, naukach technicznych, naukach przyrodniczych. Z drugiej strony istnieje konieczność zastosowania metodyki szczegółowej odnoszącej się tylko do podmiotu jakim jest człowiek, bądź obiekt techniczny, bądź technologia. Tak więc w zależności od postawionego problemu metodyka będzie różna również w zakresie poziomu szczegółowości. W tabeli 1.1 przedstawiono zasadnicze cele diagnozy w odniesieniu do wybranych przedmiotów diagnozy.
Tabela 1.1. Cele diagnozy ergonomicznej
Przedmiot diagnozy |
Cele diagnozy |
Charakterystyki człowieka |
Właściwości energetyczne, antropometryczne, biomechaniczne, wydolnościowe, sprawnościowe, regulacyjne, odporność na stres fizyczny i psychiczny, cechy psychiczne |
Strona 10