2012-01-16
Rachunek przepływów
pieniężnych (MSR 7)
Cel sporządzania
Bilans prezentuje podstawowe informacje o płynności finansowej
poprzez ukazanie struktury i wartości bieżących aktywów i pasywów
(statyczna analiza płynności, czyli stan płynności w danym momencie bilansowym).
Rachunek przepływów pieniężnych ma dostarczyć informacji
na temat przyczyn kształtowania się tego stanu
(dynamiczna analiza płynności, czyli pieniężne przychody i rozchody
badanego okresu sprawozdawczego).
1
2012-01-16
Rachunek przepływów pieniężnych opiera się na danych wynikających z bilansu,
rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej.
Przedstawia zmiany w wybranych pozycjach bilansowych, które dokonały się
w danym roku obrotowym, kwalifikując je jako wpływy i wydatki.
Rachunek przepływów dostarcza informacji o wpływach i wydatkach (przepływach)
środków pieniężnych w danym okresie sprawozdawczym i ma odpowiedzieć na
zasadnicze pytania:
- jakimi środkami pieniężnymi dysponowała jednostka w okresie sprawozdawczym,
- jakie były z
ródła ich pochodzenia,
- w jaki sposób środki te zostały zagospodarowane.
Budowa rachunku przepływów pieniężnych
Dla budowy rachunku przepływów pieniężnych ważne są trzy aspekty:
" podział na obszary działalności,
" metoda ujęcia danych,
" oznaczenie kierunku zmian (znaków) strumieni pieniężnych.
2
2012-01-16
Podział na obszary działalności
Sprawozdanie dostarcza informacji na temat wpływów i wydatków
środków pieniężnych w danym roku obrotowym,
przedstawiając je w trzech grupach,
jako przepływy z działalności:
- operacyjnej,
- inwestycyjnej,
- finansowej.
Z przepływów pieniężnych
wyłącza się przesunięcia pomiędzy pozycjami
środków pieniężnych
i pozycjami ekwiwalentów pieniężnych.
3
2012-01-16
Metody sporządzania rachunku przepływów pieniężnych
dla działalności operacyjnej !
" metoda bezpośrednia
" metoda pośrednia
Podejście wzorcowe według MSR
Zaleca się wykorzystywanie metody bezpośredniej
do wykazywania przepływów pieniężnych
z działalności operacyjnej.
4
2012-01-16
UWAGA !
Przepływy z działalności inwestycyjnej i finansowej
ustala się w oparciu o metodę bezpośrednią (kasową),
tzn. w postaci grup wpływów i wydatków
ujmowanych odrębnie z tych obszarów działalności.
Struktura rachunku przepływów pieniężnych
Działalność operacyjna
Metoda bezpośrednia Metoda pośrednia
1. Wpływy 1. Wynik finansowy netto
2. Wydatki 2. Korekty
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej A1
Działalność inwestycyjna
1. Wpływy
2. Wydatki
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej A2
Działalność finansowa
1. Wpływy
2. Wydatki
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej A3
Razem przepływy pieniężne netto : A1+A2+A3= A
A = Zmiana stany środków pieniężnych (BZ-BO)
5
2012-01-16
Oznaczenie kierunku zmian
Ostatecznym efektem ustaleń w rachunku przepływów pieniężnych
są przepływy pieniężne netto,
czyli różnica między wpływami i wydatkami środków pieniężnych,
dlatego zasadnicze znaczenie ma oznaczenie poszczególnych kwot
w tym sprawozdaniu znakami plus lub minus.
Oznaczenie kierunku zmian
Znak  plus - wpływy środków oraz: Znak  minus  wydatkowanie środków oraz:
-zmniejszenie stanu aktywów -zwiększenie stanu aktywów
(majątku trwałego, zapasów, należności) (majątku trwałego, zapasów, należności)
-zwiększenie stanu pasywów -zmniejszenie stanu pasywów
(kapitałów własnych, zobowiązań) (kapitałów własnych i obcych)
-zysk -strata (zmniejszenie z
ródeł finansowania
(z
ródło sfinansowania nadwyżki środków)  kapitałów własnych, a więc pasywów)
-przychody finansowe -koszty finansowe
6
2012-01-16
CF w walutach obcych
Przepływy pieniężne powstające w wyniku transakcji
dokonywanych w walutach obcych księguje się w walucie
funkcjonalnej jednostki, przy zastosowaniu kursu wymiany
waluty obcej na walutę funkcjonalną
z dnia zrealizowania przepływów pieniężnych.
CF w walutach obcych
Niezrealizowane różnice kursowe od środków pieniężnych
wykazuje się w rachunku przepływów pieniężnych
w odrębnej pozycji w celu uzgodnienia kwot środków
pieniężnych i ich ekwiwalentów na koniec i początek okresu.
7
2012-01-16
Poszczególne pozycje
rachunku przepływów pieniężnych
(układ wzorowany
na rachunku przepływów pieniężnych
według ustawy o rachunkowości)
Ustalenie przepływów operacyjnych w metodzie pośredniej
Grupa A
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
8
2012-01-16
Ustalenie przepływów operacyjnych w metodzie pośredniej
Metoda pośrednia
A. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
I. Zysk (strata) netto
II. Korekty
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów
9. Podatek dochodowy
10. Inne korekty
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I-/+II)
Ustalenie przepływów inwestycyjnych
Grupa B
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
9
2012-01-16
Ustalenie przepływów inwestycyjnych
Metoda bezpośrednia/pośrednia
B. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne
3. Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- zbycie aktywów finansowych
- dywidendy i udziały w zyskach
- spłata udzielonych pożyczek długoterminowych
- odsetki
- inne wpływy z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- nabycie aktywów finansowych
- udzielone pożyczki długoterminowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)
Ustalenie przepływów finansowych
Grupa C
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
10
2012-01-16
Ustalenie przepływów finansowych
Metoda bezpośrednia/pośrednia
C. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do
kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie akcji (udziałów) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
Ustalenie przepływów razem
Przepływy pieniężne netto, razem (A.III+/-B.III+/-C.III)
D.
Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym:
E.
- zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
Środki pieniężne na początek okresu
F.
Środki pieniężne na koniec okresu (F+/-D), w tym:
G.
- o ograniczonej możliwości dysponowania
11
2012-01-16
Składniki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów
- uzgodnienie
Jednostka gospodarcza ujawnia składniki środków pieniężnych
i ekwiwalentów środków pieniężnych
oraz prezentuje uzgodnienie kwot zawartych w rachunku
przepływów pieniężnych
z odpowiadającymi im pozycjami wykazanymi w bilansie.
Składniki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów
- uzgodnienie
Jednostka gospodarcza ujawnia zasady rachunkowości
przyjęte przy ustalaniu tego, co wchodzi w skład środków
pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych.
12
2012-01-16
Definicje środków pieniężnych oraz ich ekwiwalentów
Środki pieniężne  aktywa pieniężne, znajdujące się w obrocie gotówkowym
lub w obrocie następującym za pośrednictwem bieżących rachunków
bankowych. Zalicza się do nich gotówkę w kasie oraz depozyty płatne na
żądanie.
Ekwiwalenty środków pieniężnych  aktywa pieniężne nie zaliczane do
środków pieniężnych, oraz inne aktywa finansowe, które charakteryzują się
jednocześnie następującymi cechami:
- wysokim stopniem płynności,
- nieznacznym ryzykiem utraty wartości,
- krótkim terminem płatności lub wymagalności.
W szczególności są to aktywa pieniężne, których termin płatności lub
wymagalności jest nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia ich otrzymania,
wystawienia, nabycia lub założenia lokaty.
D. Przepływy pieniężne netto razem
W pozycji tej wykazuje się kwotę przepływów pieniężnych netto z całej
działalności jednostki, w okresie objętym sprawozdaniem.
Składają się na nią przepływy netto (+/-):
" z działalności operacyjnej A.III
" z działalności inwestycyjnej B.III
" z działalności finansowej C.III
Wykazana w tej pozycji kwota powinna być równa zmianie stanu środków
pieniężnych, obliczonej jako różnica stanu środków pieniężnych z okresu
poprzedniego.
13
2012-01-16
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym zmiana stanu
środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
Do pozycji tej przenosi się z aktywów bilansu różnicę między stanem środków
pieniężnych na początek i koniec okresu sprawozdawczego.
F. Środki pieniężne na początek okresu
Jest to stan środków pieniężnych na początek okresu sprawozdawczego
przyjęty do rachunku przepływów pieniężnych.
Jeżeli treść pozycji  Środki pieniężne i ekwiwalenty przyjęta dla potrzeb
rachunku przepływów pieniężnych jest taka sama jak przyjęta w bilansie
i nie zachodzą zmiany stanu środków pieniężnych wywołane różnicami
kursowymi, to stan ten odpowiada stanowi na początek okresu wykazanemu
w bilansie, w pozycji aktywów  Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne .
14
2012-01-16
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F+/- D), w tym
- o ograniczonej możliwości dysponowania
Jest to stan środków pieniężnych na koniec okresu sprawozdawczego
przyjęty do rachunku przepływów pieniężnych.
Zasady prezentacji - odsetki i dywidendy
Przepływy pieniężne
z tytułu odsetek i dywidend otrzymanych i wypłaconych
ujawnia się odrębnie.
Całkowitą kwotę odsetek zapłaconych w ciągu okresu ujawnia się
w rachunku przepływów pieniężnych, niezależnie od tego,
czy została ujęta jako koszt w rachunku zysków i strat,
czy też była aktywowana zgodnie z podejściem zawartym w MSR 23
 Koszty finansowania zewnętrznego .
15
2012-01-16
Odsetki i dywidendy
Odsetki zapłacone oraz odsetki i dywidendy otrzymane
podejście wzorcowe podejście alternatywne
zaliczenie do działalności
zaliczenie do działalności
finansowej i inwestycyjnej
operacyjnej
Odsetki i dywidendy  podejście wzorcowe
Zapłacone odsetki oraz otrzymane odsetki i dywidendy
można zaliczyć do przepływów środków z działalności
operacyjnej, ponieważ mają one wpływ na ustalenie zysku
lub straty.
16
2012-01-16
Odsetki i dywidendy  podejście alternatywne
Zapłacone odsetki oraz otrzymane odsetki i dywidendy
można odpowiednio zaliczyć do przepływów pieniężnych
z działalności finansowej i inwestycyjnej,
ponieważ stanowią one koszty uzyskania środków finansowych
lub zwrot z inwestycji.
Dywidendy wypłacone
podejście wzorcowe podejście alternatywne
zaliczenie do działalności zaliczenie do działalności
finansowej operacyjnej
17
2012-01-16
Dywidendy wypłacone  podejście wzorcowe
Wypłacone dywidendy można zaliczyć do przepływów
pieniężnych z działalności finansowej,
ponieważ stanowią one koszt uzyskania środków finansowych
(w tym przypadku koszt kapitału własnego).
Dywidendy wypłacone  podejście alternatywne
Wypłacone dywidendy można zaliczyć do składników
przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej,
co pomogłoby użytkownikom w określeniu zdolności
jednostki gospodarczej do wypłacania dywidend
ze środków pieniężnych z działalności operacyjnej.
18
2012-01-16
Podatek dochodowy
Przepływy pieniężne z tytułu podatku dochodowego należy
ujawnić odrębnie i zaliczyć do przepływów pieniężnych
z działalności operacyjnej, chyba, że można je powiązać
z działalnością inwestycyjną i finansową.
Pożyczki i kredyty bankowe
" zazwyczaj wykazywane są w działalności finansowej
" mogą być zaliczone do ekwiwalentów środków pieniężnych
19
2012-01-16
Transakcje bezgotówkowe
Transakcje inwestycyjne i finansowe, które nie wymagają posługiwania się
środkami pieniężnymi lub ekwiwalentami środków pieniężnych,
wyklucza się z rachunku przepływów pieniężnych.
Przykładami operacji bezgotówkowych są:
" nabycie aktywów w drodze przejęcia bezpośrednio powiązanych z nimi
zobowiązań lub za pomocą leasingu finansowego,
" przejęcie jednostki gospodarczej za pomocą emisji akcji oraz
" konwersja długów na akcje.
20