9621686355

Wrzesień '39

sko było do zwycięstwa. W boju tym nasz Pułk poniósł większe straty niż w jakiejkolwiek innej pojedynczej akcji w całej Kampanii Wrześniowej. Straty Polaków poniesione podczas trwania bitwy nad Bzurą wyniosły ok. 16 000 poległych żołnierzy, w tym trzech generałów: Mikołaj Bołtuć, Stanisław Grzmot-Skotnicki i Franciszek Wład, ok. 34 000 żołnierzy odniosło rany, a ok. 150 000 dostało się do niewoli. Walka zakończyła się wieczorem, a nocą, po rozkazie dołączenia Pułku do sił głównych, skierowaliśmy się na południe.

18 września atakujemy jeszcze w rejonie Adamówka odpierając czołgi przeciwnika i dalej nacieramy na Sieraków, który opanowany zostaje nocą po ciężkich walkach, przeciągających się do świtu i przynoszących duże straty, zwłaszcza pod Laskami. Ginie rtm. Józef Staniszewski i st. wachmistrz Józef Magda, ranny zostaje rtm. Stefan Kajderowicz - ja również zostałem wówczas ranny w rękę. Tej nocy sztandar zostaje zdjęty z drzewców i ukryty. Wieczorem, z rozkazu gen. Abrahama mamy przebić się pieszo do Warszawy. Mój szwadron przebija się w drugim zgrupowaniu wraz z rtm. Gzesławem Pomorskim. W pierwszym szli dowódcy Pułku wraz z rtm. Władysławem Domiszewskim, w trzecim rtm. Stanisław Heller z 3 szwadronem, koniowodni oraz tabor. Na Bielany dotarliśmy 20 września. Po dwóch dniach 6. Pułk został podzielny na 3 części, mój 4 szwadron wraz z 1 pod dowództwem rtm. Domiszewskiego został przydzielony do 9 Pułku Ułanów. Pułkownik S. Liszko został wyznaczony na dowódcę jednego z odcinków obrony, ale w wyniku kapitulacji Warszawy nie zdążył objąć tej funkcji. Wraz z 9- Pułkiem uczestniczyłem w walkach w okolicach Lasku Strzeleckiego.

Ciężkie walki w obronie Warszawy trwały do 27 września. Ogrom zniszczeń, poległych żołnierzy i cywilów robił na nas przygnębiające wrażenie. Nie mieliśmy już wtedy żywności - byliśmy zmuszeni jeść mięso zabitych koni... Kapitulacja nastąpiła 28 września. Ostatni rozkaz Pułku z podaniem awansów i odznaczeń został odczytany na zbiórce na dziedzińcu koszar. Potem odmasze-rowaliśmy z rtm. Pomorskim w rejon Pruszkowa,

gdzie wszyscy zostaliśmy wzięci do niewoli niemieckiej. Pułkownik Liszko został osadzony w oflagu VIIa Murnau. Powrócił do Polski w 1947 r. Nas, niższych rangą - ja byłem wówczas kapralem -po dwóch tygodniach zwolniono.

Wróciłem do domu w Lachowicach w połowie października. Za pól roku młodzi mężczyźni z moich okolic wywiezieni zostali do lasów na Zaolzie, gdzie ręcznymi piłami ścinali potężne buki. Zdarzało się, że wiekowe drzewa przygniatały ludzi... Pracowałem tam do 1945 r. Po wojnie przez 36 lat, aż do emerytury byłem zatrudniony w bielskich zakładach przemysłu wełnianego. W 1962 r. napisał do mnie pułkownik Liszko, że w Kutnie jest spotkanie ułanów - weteranów. Zobaczyliśmy się, powspominaliśmy, byliśmy w muzeum wojska polskiego. Kiedy jednak w roku 1974 odsłaniano w Kutnie tablicę poświęconą Bitwie nad Bzurą nie zawiadomiono nikogo z jej uczestników - żyjących przecież jeszcze ułanów z 6 Pułku. Pułkownik Liszko został, jak mi pisał w liście zawiadomiony poprzedniego dnia wieczorem. Z kilku wywiadów, których wówczas udzielił, w prasie nie ukazało się praktycznie nic. Władze w tym okresie konsekwentnie przemilczały fakty dotyczące kampanii wrześniowej. My jeszcze wiele lat korespondowaliśmy, zanim moi towarzysze nie zaczęli odchodzić. Pułkownik Liszko zmarł w 1991 r.

W okolicach Bielska-Białej, gdzie mieszkam, żyje jeszcze czterech ułanów' z różnych pułków - tylko ja walczyłem w bitwie nad Bzurą.

W 1985 r. przyznano mi Krzyż Kampanii Wrześniowej, a w 1995 Odznakę Weterana Walk o Niepodległość. Dostałem także Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939, Medal za Warszawę 1939*1945, Medal Zwycięstwa i Wolności oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Pol- 93

ski i Srebrny Krzyż Zasługi. W roku 2006 zosta- -

łem awansowany do stopnia porucznika.

Dziś mam 91 lat. Ghoć nie wszystko w Polsce akceptuję, jestem dumny, że 68 lat temu narażałem życie za Ojczyznę.

Spisała Dorota Kamisińska

Konspekt nr 2/2007 (29)