9621686849

Natura głoski. 55

kom indywidualnym poszczególnych członków grupj^r społeczno-językowej (cz. I § 41).

Zależnie od tych różnych odmian i postaci języka różne też bywają rodzaje dźwięków językowych.

W zewnętrznych przejawach indywidualnych czynności językowych, czyli w przebiegach t. zw. mowy zewnętrznej, uwydatnia się natura przyrodnicza, zewnętrzna, przedmiotowa dźwięków językowych; w mowie natomiast wewnętrznej, czyli w myśleniu językowem, które zawsze towarzyszyć musi mowie zewnętrznej, a często rozwija się także bez tych przejawów zewnętrznych, występuje natura psychiczna, wewnętrzna, podmiotowa dźwięków językowych. Dźwięki językow^re, w tej zewnętrznej, przyrodniczej naturze ujmowene, nazywamy głoskami, a rozpatrywane w ich naturze psychicznej — fonematami. Głoski są konkretnemi składnikami mowy zewnętrznej, fonematy są psychicznemi składnikami myślenia językowego. Głoski są objek-tywnemi, przedmiotowymi odpowiednikami fonematów, fonematy są psychicznemi, podmiotowymi odpowiednikami głosek. Głoskami zajmuje się fonetyka, czyli głosownia fizjologiczna, fonematami—fonologja, czyli głosowania psychologiczna (psychofonetyka).

II. NATURA GŁOSKI.

§ 39. Głoska jest faktem akustycznym i wytworem czynności fizjologicznych, wynikiem pracy artykulacyjnej narządów’ mowy. Akustycznie jest głosem, czyli postrzeżeniem słuchowym, ma więc charakter psychiczny i z tego stanowiska rozpatrywana jest fonemntem, a fizycznie, jako zespół fal powietrznych, znajduje się poza człowiekiem i jego czynnościami, nie może więc być składnikiem języka. Natura akustyczna dźwięków’ językowych stawia je bądź poza granice objektywnych składników’ -mowy zewnętrznej, bądź nawet poza granice języka wególe. Na głoski, jako objektywne składniki mowy zewnętrznej, składają się tylko ich wiasności fizjolpg^sneę kulacyjne, związane z czynnościiamŁ Abbr^ś^ttk^iaiiią Głoska jako jednostka językoweCj^s^iffiefo TyIk^z^$#lCw^łwarzają-