9679384917

Technologie informacyjne i komunikacyjne a kapitał (społeczny) Finlandii 109

ność użytkowania Internetu w zakresie komunikacji i uczestnictwa może zostać oceniona dopiero za kilkadziesiąt lal.

Jednak już teraz wykorzystanie nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych staje się dla urzędu niejako koniecznością wynikającą z zapisów w prawie fińskim: „W momencie, gdy nastąpił rozwój Internetu, i wzrosły możliwości techniczne jego wykorzystania do celów uczestnictwa [społecznego i politycznego obywateli - A.P.], w Finlandii położono większy nacisk na partycypację jako taką, i w tym kierunku poszły zmiany, że staje się ona coraz bardziej ważna. Rząd i samorząd lokalny mają więcej obowiązków związanych z wysłuchania lego, co mają do powiedzenia ludzie.” [R 10]. Stąd pewne kwestie uległy zmianie. Na przykład sprawa planowania przestrzennego poddawana jest konsultacji już na bardzo wczesnym etapie rozwoju projektu, nie zaś tuż przed jego głosowaniem w radzie. Dostępnym w Internecie planom towarzyszy możliwość wyrażenia opinii na ich temat. Coraz szerzej uwzględnia się możliwość wykorzystania w konsultacji ankiet, choć urząd daleki jest od uznania referendum za dobre narzędzie podejmowania decyzji.

5. Podsumowanie

W Finlandii polityka na rzecz rozwoju i upowszechniania zastosowań technologii informacyjnych i komunikacyjnych, obejmuje nie tylko sferę ekonomii czy administracji, ale również wymiar społeczny i obywatelski. Projekty, których celem jest upowszechnianie umiejętności związanych z wykorzystaniem Internetu, zwłaszcza wśród osób nie mających innych możliwości pozyskania tej wiedzy, kreowanie przestrzeni publicznej, wspieranie uczestnictwa obywatelskiego, niejednokrotnie osadzone są w warunkach lokalności. Są one inicjowane przez samorządy, uniwersytety, jak też grupy aktywnych mieszkańców.

Zasadniczym czynnikiem sukcesu tego typu programów jest partnerska współpraca tych trzech podmiotów. Jest to istotne w momencie inicjowania eksperymentu, jak leż w trakcie jego trwania. Wydaje się jednak, że moment kryzysowy odnosi się do końca oficjalnego czasu przeznaczonego na projekt. Strona, która otrzymywała dotąd wsparcie finansowe, techniczne, doradcze pozostaje wtedy w rękach samych mieszkańców. Niektóre inicjatywy, przez kilka lat funkcjonujące w społeczności lokalnej, nie są w stanie się usamodzielnić i działać bez zewnętrznych źródeł wsparcia.

Wypracowany przez Finów system jest nic tylko czuły na aspekty nierówności, ale też poprzez szkolenia, stałą asystę techniczną, inicjowanie kontaktów między władzą i obywatelami, a następnie ewaluację i dyskusję nad zmianami w projektach stwarza bardzo sprzyjające warunki ich rozwoju. Niektórzy badacze uważają, że la daleko idąca pomoc może być wręcz swojego rodzaju przeszkodą w uzyskiwaniu przez inicjatywy samodzielności. Wydaje się jednak, że jest to nierzadko konieczność, aby inicjatywy te zakończyły się powodzeniem, jeśli nie w posta-