9576709156

ogołocone powierzchnie przez spalenie gałęzi i odpadów zrębowych. Należy pamiętać, iż wraz z odpadami spaleniu ulegała ściółka, naloty i podrosty drzew. Tak oczyszczone powierzchnie oddawano robotnikom leśnym pod trzyletnią uprawę rolną. Obowiązkiem ludności było całkowite wytępienie nalotów i podrostów rodzimych gatunków drzew. Po trzyletnim okresie użytkowania ziemi przez rolników mieli oni obowiązek sadzenia dostarczonych przez właściciela dóbr sadzonek świerka, najczęściej wyhodowanych z nasion obcego pochodzenia.

Efektem powyższych nieprzemyślanych działań były ogromne straty gospodarcze, których skutki obserwowane są do dziś. Trudną sytuację lasów pogorszyła dodatkowo, szerząca się z początkiem XX wieku, plaga opieńki miodowej - groźnego grzyba pasożytniczego drzew. Na początku klęska dotknęła lasy pogórza w okolicy Kalawrii, Lanckorony i Jaroszowickiej Góry, aby w końcu zaatakować lasy Nadleśnictwa Andrychów. Pierwsze poważne próby przeciwdziałania nowo powstałym gniazdom opieńkowym miały miejsce w Beskidzie Małym w latach 1940-1944. Wykazy cięć zarządu lasów żywieckich (Nadl. Porąbka) wykazują wzrost użytków przygodnych z 4,1% w 1936 roku do 24,3% w 1944 r. w stosunku do ogólnej ilości pozyskiwanej grubizny [Kulig l.c.]. W następnych latach opieńka rozprzestrzeniła się w ogromnym tempie na obszar Beskidu

t

Średniego, Wyspowego, Sądeckiego, Gorców i Pienin, zajmując tereny nawet powyżej 900 m n.p.m. Około roku 1950 lasy Beskidu Małego były najbardziej zagrożonym przez opieńkę obszarem leśnym w Polsce.

W latach dwudziestych XX wieku, zarząd lasów żywieckich rozpoczął program naprawczy związany z restytucją buka i jodły w miejsce przedwcześnie wycinanych oraz zamierających sztucznych świerczyn. Dziś można więc spotkać w Beskidzie Małym 80-i 100-letnie drzewostany bukowe, pochodzące z tamtego okresu. Wiele jednak oddziałów leśnych nadal porośniętych jest przez sztuczne kultury świerka. Potwierdzeniem tej tezy, jak sugeruje Pelc [1958], zdaje się być zjawisko masowego wysiewania się jodły i buka na powierzchniach obsadzonych przez Picea abies.

-27-