Udział monokultur świerkowych w Beskidzie Małym jest wyższy niż w przyległych dzielnicach przyrodniczo-leśnych Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, mimo iż nie występuje tu piętro regla górnego - por. tabela 6.
Tabela 6
Lesistość i udział lasów iglastych w powierzchni zalesionej w roku 1995 [za Widackim 1999]
Region |
Lesistość (%) |
Udział lasów iglastych (%) |
Beskidy polskie |
53,0 |
71,6 |
Beskid Mały |
66,0 |
85,7 |
Beskid Śląski |
62,4 |
50,3 |
Beskid Żywiecki |
64,1 |
73,7 |
Beskid Średni |
39,8 |
69,9 |
W obrębie wspomnianych lasów świerkowych wyróżnia się dwie grupy drzewostanów wymagających odrębnego traktowania. Są to: drzewostany dolnoreglowe wyniszczone przez opieńkę miodową oraz drzewostany dolnoreglowe nie ulegające opieńce miodowej w stopniu wywołującym skutki gospodarcze.
Lasy Beskidu Małego nadal wykorzystywane są jako źródło surowca drzewnego, w dalszym ciągu obserwuje się eliminowanie buka i pozyskiwanie świerka z nasadzeń. Spośród lasów zarządzanych przed administrację żywiecką jedynie lasy świerkowe na południowych stokach Beskidu Małego (obecnie Nadl. Jeleśnia), znajdują się w dobrej kondycji. Jest to zapewne związane z dużym udziałem rodzimego świerka na tym obszarze. Znacznie lepiej przedstawia się natomiast sytuacja w lasach południowo-wschodniej części Beskidu Małego, będących w XIX wieku w zarządzie lasów dóbr Suchej (obecnie Nadl. Sucha; leśnictwo Targoszów, Tarnawa, Mucharz), gdzie zachowały się fragmenty naturalnych drzewostanów. Dobrze zachowane są również niektóre lasy gromadzkie oraz lasy drobnych właścicieli, które nie poddano zaświerczaniu. Innymi czynnikami, decydującymi o zachowaniu się fragmentów naturalnych buczyn były lokalne warunki siedliskowe, kamienistość gleby i stromizny stoków - ograniczające działania gospodarki leśnej oraz ochrona rezerwatowa cennych fragmentów Puszczy Karpackiej.
Obecnie na obszarze badań istnieją trzy rezerwaty: Zasolnica, Szeroka i Madohora. Ponadto większa część terenów leśnych znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Małego (por. ryc. 5). Należy jednak pamiętać, iż powołane formy ochrony
-29-