9576709197

2. Zagrożenia i degradacja siedlisk leśnych

Zanieczyszczenia powietrza są istotnym czynnikiem rozpoczynającym proces degradacji drzewostanu. W Beskidach najbardziej podatne na degradację są jednowiekowe monokultury świerkowe obcego pochodzenia wprowadzone w reglu dolnym na siedliska lasu górskiego i lasu mieszanego górskiego. Najczęstszymi objawami degradacji lasów są: przebarwienia i przedwczesny opad igliwia, przerzedzone korony, zamieranie wierzchołków i gałęzi podszczytowych, uszkodzenia systemu korzeniowego oraz spadek przyrostów rocznych [Latocha i in. 1990]. Stan zdrowotny lasów beskidzkich był również przedmiotem badań Kozaka i in. [1999]. W oparciu o zdjęcie satelitarne stworzona została przez wspomnianych autorów mapa stanu zdrowotnego lasów Beskidów. Badaniami objęto lasy iglaste, w obrębie których wyróżniono trzy klasy uszkodzeń drzewostanów oraz klasę wylesień podegradacyjnych, a wiec obszarów, na których lasy uległy całkowitej degradacji.

70

60

50

40

30

20

10

0

									li
									Iii

01 klasa □ 2 klasa El 3 klasa I wylesienia

Beskid

Średni

Beskid Beskid    Beskid

Śląski    Żywiecki    Mały

Ryc. 6. Regionalne różnicowanie udziałów klas uszkodzeń lasów w Beskidach [Kozak i in. l.c., zmienione]

Rozkład klas uszkodzeń i wylesień, jak wynika z tych badań, wykazuje znaczne

zróżnicowanie regionalne. Udział lasów zdrowych i słabo uszkodzonych (1 klasa) w powierzchni lasów iglastych nie przekracza 15% w Beskidzie Małym i Średnim. Lasy 2 klasy, czyli średnio uszkodzone (wartość defoliacji w granicach 41-50%) dominują we wszystkich omawianych regionach beskidzkich. Natomiast lasów silnie uszkodzonych (3 klasa, wartość defoliacji powyżej 50%) najwięcej jest w Beskidzie Małym (34% powierzchni terenu), następnie w Beskidzie Śląskim, Żywieckim i Średnim, gdzie ich powierzchnia jest zawarta w przedziale 12-19%. Obszary o najniższym stopniu degradacji, nie przekraczającym 5% udziału klasy lasów silnie uszkodzonych, grupują się m.in.

-47-