9576709252

natomiast uznać obecność świerka w drzewostanie. Zwiększony udział gatunków iglastych w warstwie drzew przyczynia się do borowienia runa, szczególnie zaś sprzyja facjalnemu wzrostowi Yaccinium myrtillus. Innym dającym się zauważyć efektem degeneracji jest unifikacja runa oraz monotypizacja, która objawia się ujednoliceniem i uproszczeniem struktury drzewostanu.

Grądy, o zaburzonym składzie gatunkowym wskutek sztucznego wprowadzenia dużej domieszki drzew szpilkowych, przeważają w obrębie większych kompleksów leśnych, stanowiących własność lasów państwowych. W trakcie wykonywania badań terenowych zaobserwowano zmienną żywotność graba w badanych fitocenozach. Zdecydowanie lepsze odnowienie tego gatunku odnotowano we wschodniej części Beskidu Małego. Natomiast niewielkie fragmenty Tilio-Carpinetum z okolic Bielska - Białej Mikuszowic cechuje bardzo słabe odnowienie graba i lipy drobnolistnej. Większą żywotność Carpinus betulus w zachodniej części Beskidu Małego stwierdzono jedynie w zbiorowisku ujętym jako Carpinus betulus - Larix decidua na siedlisku grądowym w rejonie Kóz.

•kicie

Ze względu na zajmowane siedliska, grądy należą do najsilniej zniszczonych zbiorowisk leśnych. Zlokalizowane w niższych położeniach górskich, łatwo dostępne dla osiedlającej się ludności, płaty grądu były w przeszłości przerębywane, przepasywane, bądź całkowicie trzebione. W efekcie tego mają zaburzoną strukturę drzewostanu i zwiększony udział gatunków acidofilnych oraz heliofilnych w runie. Typowymi przejawami degeneracji grądu na badanym terenie są: pinetyzacja wskutek nasadzeń świerka, neofityzacja wyrażona zwiększonym udziałem sosny i modrzewia w drzewostanie lub będąca efektem wprowadzania do lasu daglezji i dębu czerwonego, fruticetyzacja oraz cespityzacja. Innym niekorzystnym zjawiskiem obserwowanym w płatach dyskutowanej postaci grądu jest borowienie runa, które odbywa się wskutek zakwaszenia podłoża, będącego bezpośrednim następstwem podsadzania gatunków iglastych budujących drzewostan. Analizowane płaty cechuje uproszczona struktura pionowa drzewostanu, niewielki udział Tilia cordata oraz niedostatek gatunków siedlisk żyznych i wilgotnych w runie.

W porównaniu z innymi zbiorowiskami leśnymi Beskidu Małego, nawet fragmentarycznie wykształcone płaty Tilio-Carpinetum należą do zbiorowisk bogatych florystycznie, zawierających czasem w zdjęciu fitosocjologicznym do 44 gatunków roślin

-77-