984501815

¹

rych dwóch baw wskazuje odpowiednio na bóstwo i człowieczeństwo. W ten sposób fiolet pośrednio przywołuje treści teologiczne, gdyż wskazuje na misterium Boga-Człowieka¹⁰¹ w Jezusie, Synu Maryi. Jednakże ta tajemnica Syna jest niepojęta nawet dla Jego Matki. Nie dała więc żadnej odpowiedzi Josefowi na ten temat, zdając się zupełnie na Boga. Milczenie Maryi to pierwsza konsekwencja jej ocienienia przez Elohim: niewiasta cienia była jednocześnie niewiastą milczenia¹⁰².

Powyższe odczytanie znaczenia metafory, wyznaczone przez kontekst, w którym pojawiła się po raz pierwszy, pozwala zauważyć istnienie wspomnianych już aspektów: kulturowego¹⁰³, egzegetyczno-teologicznego i psychologicznego. Warto poddać analizie także inne fragmenty powieści, w których odnajdujemy analizowaną przenośnię, aby wyodrębniając wspomniane aspekty, dostrzec różnorodność jej znaczeń.

ASPEKT KULTUROWY

Metafora „niewiasta cienia” pojawia się w rozdziale Wielki egzamin, którego treść nawiązuje do tradycji kulturowo-religijnych narodu Izraela dotyczących wychowania dzieci. Na izraelskiej kobiecie spoczywał obowiązek wykonania wszystkich prac domowych, troski o dzieci i wprowadzania ich w życic religijne. Miriam więc, jak każda kobieta matka wierna prawu Bożemu, zajmowała się domem, dbała o gospodarstwo, a przede wszystkim wielką uwagę przywiązywała do wychowania Syna.

We wspomnianym rozdziale jest scena, w której Jezus, zanim pójdzie do szkoły synagogalnej i przejdzie spod opieki matki

¹⁰¹    D. F o r s t n e r, op. cits. 122.

¹⁰²    Por. interesujące ujęcie tego zagadnienia: I. Larranaga, Milczenie Maryi, Warszawa 1996.

¹⁰³    O niektórych innych odniesieniach kulturowych w powieści pisze H. Sławińska, „Jezus z Nazara hu " Brandstaettera, „Życie i Myśl” 1970, nr 9, s. 81-97.

191