984501859

treści teologicznych, a także ukazanie epizodów z historii życia wybranych postaci, które podkreślają ich związek z Bogiem.

MIDRASZ HALACHICZNY

Termin halacha oznacza dosłownie ‘chodzenie’ lub ‘drogę’. W przenośnym znaczeniu odnosi się do prawa żydowskiego i oznacza sposób wcielania biblijnych przykazań w codzienną praktykę za pomocą rozstrzygnięć przekazywanych przez rabinów²⁷. Mi-drasz halachiczny stanowił więc-podobnie jak midrasz hagadycz-ny - formę egzegezy, lecz odnosił się do interpretacji tekstów biblijnych zawierających przykazania moralne i prawne²⁸.

W powieści można znaleźć sceny, w których pojawiają się interpretacje przepisów prawnych Starego Testamentu, a także tc, które odnoszą się wprost do Ewangelii. Fragmenty powieści, w których można dostrzec pewne podobieństwo do midraszy ha-lachicznych, mają charakter komentarza prowadzącego do odkrycia sensów teologiczno-moralnych. Komentarz ten wtopiony jest w tok fabularny i nawiązuje do konkretnych zdarzeń znanych z Ewangelii. W rozdziale Zapisani na ziemi występują odwołania do starotestamenalnych tekstów prawniczych i Ewangelii św. Jana²⁹. Ewangelista w zwięzły sposób przedstawił sytuację, w jakiej znalazł się Jezus, gdy zakończywszy nocną modlitwę udał się rankiem do świątyni, by głosić swoją naukę³⁰.

Narrator powieści rozbudowuje tę scenę, wzbogaca ją o zarysowanie tematu porannego nauczania Jezusa oraz o własny ko-

²⁷    S. M ę d a I a, Wprowadzenie..., s. 346.

²⁸    R. R u b i n k i c w i c z, op. cit., s. 17 (biblijna cgzcmplifikacja zob. s. 24); zob. też S. M ę d a 1 a, Wprowadzenie..., s. 348.

²⁹    Por. J 8, 1-11.

³¹¹J 8,3-6a: „Wówczas uczeni w Piśmie i faryzeusze przyprowadzili do Niego kobietę, którą pochwycono na cudzołóstwie, a postawiwszy ją pośrodku, powiedzieli do Niego: - Nauczycielu, tę kobietę dopiero pochwycono na cudzołóstwie. W Prawic Mojżesz nakazał nam takie kamienować A Ty co mówisz? Mówili to wystawiając Go na próbę, aby mieli o co Go oskarżyć’.

235